انجمن، بازيگر موثر عرصه بين الملل
ماهنامه شماره 32 - آذر ماه 1397
شبکه بين‌المللي غذا و کشاورزي (IAFN) در سال 1996 در حاشيه اجلاس جهاني غذا به عنوان ائتلافي غيررسمي از انجمن‌ها و سازمان‌هاي تجاري بين‌المللي فعال در زنجيره غذايي کشاورزي جهت هماهنگي نحوه فعاليت بخش خصوصي در رابطه با کميته تأمين مواد غذايي سازمان ملل تشکيل شد. اين سازمان ضمن همکاري با اتاق بازرگاني بين‌المللي، به مشاوره با مجموعه‌اي از انجمن‌ها و ساير شرکت‌هاي علاقه‌مند به فعاليت‌هاي کميته امنيت غذايي سازمان ملل مي‌پردازد. عضويت در اين شبکه براي هر انجمن يا شرکتي که نماينده بخشي از زنجيره غذايي کشاورزي در سطح جهاني باشد، آزاد است.
دعوت از انجمن پسته ايران
عضويت انجمن پسته ايران در شبکه بين‌المللي غذا و کشاورزي از آنجا شکل گرفت که نماينده انجمن پسته ايران در فروردين سال گذشته در جلسه اتحاديه توليدکنندگان اروپايي آفت‌کش‌ها (ECPA) شرکت کرد و مطلع شد که در حاشيه آن جلسه، عده‌اي از فعالين کليدي صنعت مواد غذايي در اعتراض به نحوه برخورد اتحاديه اروپا با مسئله تعيين حدود باقيمانده سموم نامه‌اي خطاب به مدير اجرايي جلسه نوشته‌اند. انجمن نيز که موافق اين اقدام بود، نامه‌اي در تأييد اين نظرات تنظيم و به مسئولين آن اتحاديه ارائه کرد. يک ماه بعد از دريافت نامه مذکور، مسئولين شبکه بين‌المللي غذا و کشاورزي با انجمن پسته تماس گرفتند و پيشنهاد عضويت در ائتلاف اصلاح استاندارد کدکس در خصوص باقيمانده سموم در مواد غذايي را به انجمن پسته دادند. به دليل اهميت موضوع باقيمانده سموم و آلاينده‌هاي غذايي (مايکوتوکسين‌ها) در تجارت پسته، انجمن پسته عضويت در اين ائتلاف را پذيرفت. با توجه به نقش مهمي که استانداردهاي کدکس (مربوط به مايکوتوکسين ها و باقيمانده سموم) در تسهيل تجارت پسته دارند، انجمن پسته ايران بر اين باور است که بايد براي اعتلا و ارتقا تجارت پسته در سطح بين‌المللي و حفظ منافع صنعت پسته ايران در جلسات مربوط به اصلاح استاندارد کدکس شرکت کرد.
پروژه اصلاح استاندارد کدکس
سازمان استاندارد غذايي کدکس، نقش مهمي در تدوين استانداردهاي امنيت غذايي، حفاظت از سلامت مصرف‌کنندگان و تجارت جهاني محصولات کشاورزي ايفا مي‌کند. يکي از مهم‌ترين وظايف کدکس تنظيم حداکثر ميزان باقيمانده سموم در محصولات غذايي است. از اين رو کميتة باقيماندة سموم کدکس (CCPR) نقشي کليدي در تعيين پيامدهاي اقتصادي براي همه ذينفعان تجاري ايفا مي کند.
کمک به کدکس براي مواجهة هرچه کارآمدتر با چالش‌هاي موجود، به‌کارگيري روش‌هاي علمي نوين در تحليل و ارزيابي و تلاش براي تأمين منابع کافي، براي حمايت از تجارت و امنيت غذايي جهاني ضروري است. بديهي است که تأخير در تعيين حداکثر ميزان باقيمانده سموم براي بازارهاي تجاري، بهره‌وري و معيشت کشاورزان عواقب منفي به دنبال خواهد داشت.
قوانين مربوط به حداکثر ميزان باقيمانده سموم بسياري از بخش‌هاي صنعت کشاورزي را متضرر کرده و تجارت بعضي محصولات کشاورزي را شديداً تحت تأثير قرار داده‌است. از اين‌رو، در سال 2016 ائتلافي از گروه‌هاي تجاري و فعالان صنعت کشاورزي (غلات، لبنيات، حبوبات، مرکبات، مغزجات درختي و ...) از کشورهاي مختلف با هدف افزايش بهره‌وري و اصلاح استاندارد کدکس، به خصوص در مورد حداکثر ميزان باقيمانده سموم، تشکيل شد. فعاليت اصلي اين ائتلاف، تلاش براي استحکام و اصلاح مؤثر استاندارد غذايي کدکس جهت تسهيل و تضمين ادامة راه توليد و تجارت مواد غذايي سالم، با کيفيت و متنوع در مسيري پايدار از لحاظ اقتصادي، زيست محيطي و اجتماعي است. ائتلاف نامبرده در چهارچوب فعاليت هاي شبکه بين‌المللي غذا و کشاورزي شکل گرفت.
نقش انجمن پسته ايران در پروژه اصلاح استاندارد کدکس
مسئولين ائتلاف اصلاح استاندارد کدکس از انجمن پسته ايران براي شرکت در جلسات مورخ 20 نوامبر 2018 در محل فائو (سازمان خشکبار جهاني) در شهر رم رسماً دعوت به عمل آوردند. هدف از حضور نماينده انجمن در اين جلسات بيان نقطه نظرات و مواضع انجمن پسته به ساير اعضاي تشکل در رابطه با موضوعات مورد علاقه مشترک با اين تشکل، به‌خصوص نحوه تعيين حدود مجاز باقيمانده سموم و مايکوتوکسين‌ها و ايجاد ارتباطات مفيد با ساير تشکل‌ها و افراد ذيربط بود. اعضاي حاضر در جلسات نمايندگان سازمان‌هاي بزرگي از جمله کنفدراسيون جهاني حبوبات (GPC)، انجمن بين‌المللي تجارت غلات (GAFTA)، اتحاديه جهاني توليدکنندگان آفت‌کش‌ها (CLI)، انجمن توليدکنندگان کانولاي کانادا (CCGA)، انجمن پسته ايران، شرکت باير و شرکت سينجنتا بودند.
جلسه معرفي و آشنايي
در اولين جلسه صبح روز بيستم نوامبر خانم وبکا ماير، مدير اتحاديه جهاني توليدکنندگان آفت‌کش‌ها با اشاره به نقاط ضعف کدکس هدف از برگزاري اين جلسات را تشکيل يک گروه قدرتمند براي لابي کردن در جهت بهبود و اصلاح روند استانداردسازي کدکس اعلام کرد.
در اين جلسه سفير آمريکا در فائو، آقاي تامي ويليامز نيز حضور پيدا کرد. وي که از توليدکنندگان زيتون در ايالت جورجيا است از موافقان لزوم و اهميت اصلاح روند استانداردسازي کدکس است. آقاي ويليامز در اظهارات خود با اشاره به نقش کليدي که کدکس در تجارت جهاني دارد موضوع «تامين جهاني غذا» را در درجه اول اهميت نسبت به موضوع «امنيت غذايي» دانست.
جلسه با سفير ايران در فائو
اعضاي ائتلاف بهبود روند استانداردسازي کدکس که حمايت آمريکا، استراليا، انگليس و تا حدي نيوزيلند را هم داشتند، از نماينده انجمن پسته ايران خواستند که با سفير ايران در فائو جهت ارتقا جايگاه کدکس صحبت کند، چرا که سفير ايران در فائو رئيس کميته کشاورزي فائو نيز مي‌باشد و تصميم‌گيري در خصوص اولويت‌بندي و چگونگي تخصيص بودجه فائو، بين بخش‌هاي مختلف آن سازمان بر عهده اين کميته است. همه اعضا اتفاق نظر داشتند که ضمن لزوم تغيير تعدادي از مکانيسم‌هاي اجرايي داخلي کدکس، بايد بودجه بيشتري به کميته‌هاي ذيربط کدکس اختصاص داده شود که براي سموم آفت‌کشي که حد استاندارد کدکس ندارند يا نياز به تجديدنظر دارند، بر اساس اصل ريسک محور (سنجش ميزان ريسک باقيمانده هر ترکيب آفتکش در ماده غذايي براي سلامت مصرف کننده) حد موثقي تعيين شود. بودجه‌اي که به اين منظور و در اين مقطع لازم است، حدود 1.5 ميليون دلار برآورد شده‌است.
در جلسه‌اي که بين اعضاي ائتلاف کدکس (نمايندگان شرکت‌ها و انجمن‌هاي بزرگ مواد غذايي دنيا) و سفير ايران در فائو تشکيل شد، نماينده انجمن پسته ايران وضعيت را براي ايشان مطرح و تشريح کرد. اعضاي کليدي حاضر در جلسه تعدادي از نمايندگان شبکه بين‌المللي غذا و کشاورزي بودند که با ساز و کار داخلي فائو کاملاً آشنا بوده و شخصيت‌هايي اثرگذار، باتجربه، با سابقه و حساس به ديدگاه‌هاي نمايندگان کشورهاي عضو فائو بودند و ضمناً نماينده ايران در فائو را نيز خوب مي‌شناختند. اين افراد در زمينه شناخت نقطه نظر افراد نافذ در سازمان فائو، سرمايه‌گذاري بلندمدت کرده‌اند. نماينده انجمن پسته ايران خطاب به سفير ايران در فائو علت و اهميت عضويت انجمن در ائتلاف کدکس را توضيح داد که در پاسخ سفير ايران ضمن محترم شمردن اظهارات وي، لزوم پيگيري مطلب را در دست داشتن آمار و اطلاعات مستند از اثرگذاري مستقيم و آسيب وارده بر تجارت پسته ايران توسط قوانين سخت‌گيرانه مربوط به باقيمانده سموم دانست.