جهت دانلود مقاله کلیک نمائید.
الف. سرویس های مربوط به سیستم کنترل مرکزی یا فیلتراسیون
به منظور تصفیه فیزیکی آب از یک سیستم کنترل مرکزی استفاده می شود تا ذرات ریز همراه با آب شامل شن و ماسه، جلبکها و ذرات معلق همراه با آب را که ممکن است موجب گرفتگی قطره چکانها شوند از آب جدا نماید. این سیستم عموما شامل اجزاء زیر می باشد:
1. هیدروسیکلون: که کار آن جدا سازی ذرات شن و ماسه و دیگر ذراتی است که جرم حجمی آنهاسنگین تر از آب می باشد. بدین ترتیب که در اثر چرخش آب و سرعت گرفتن ذرات شن در سیکلون، این ذرات در اثر نیروی گریز از مرکز بر روی جداره چسبیده و به پایین (درون مخزن) سقوط می کنند و پس از پر شدن مخزن باید در هنگامیکه سیستم خاموش است درپوش پایین مخزن را باز نموده و شن جمع شده در آن را تخلیه کرد. فاصله زمانی تخلیه مخزن بسته به میزان وجود ذرات شن و ماسه در آب فرق می کند اما عموما برای سیستمهایی که دائما در حال کار می باشند حدود یک هفته یک بار می باشد. لازم به ذکر است که در جاهایی که استخر وجود دارد و شن و ماسه می توانند ته نشین شوند احتیاجی به نصب سیکلون نمی باشد .
2. فیلتر شنی: شامل مخازنی پر از شنهای درشت و دانه بندی شده است که آب از بالا وارد آن شده و از پایین آن خارج می شود. این فیلتر ها می توانند ذرات سبکتر از آب مثل جلبکها، برگ و ذرات چوب را از آب جدا نمایند. برای تمیز نمودن این فیلتر ها می توان با بر عکس نمودن جریان در یک فیلتر، ذرات جمع آوری شده در شنها را از خروجی بالا که مخصوص شستشو می باشد خارج نمود. بدیهی است بعد از این عمل باید شیرها را به حالت اول بر گرداند تا فیلتر به کار خود ادامه دهد. چنانچه یک فیلتر شنی وجود داشته باشد باید حتما یک راه اضافی برای انتقال مستقیم آب از پمپ به زیر فیلتر شنی جهت شستشوی معکوس در نظر گرفت و در مواقع ضروری خروجی فیلتر شنی را بسته و شیر بالا را جهت شستشو باز نموده و آب پمپ را به پایین (ورودی مخصوص) وصل کرد و پس از چند ثانیه شیر شستشو را بسته و جریان را در فیلتر به حالت اول برگرداند.
نکته حائز اهمیت آن است که در زمستان یا فصلی که از این فیلترها استفاده نمی شود باید شنها را از دریچه پایین تخلیه نموده و تمیز نمود و در فصل آبیاری دوباره آنها را داخل فیلتر ریخت. ترتیب قرار گیری شنها به ترتیب از پایین به بالا شامل درشت، متوسط و ریز حتما باید رعایت گردد. ضمنا از اختلاف فشار بوجود آمده بین فشار سنجهای ورودی و خروجی این فیلترها می توان فهمید که فیلتر کثیف شده و منافذ بین شنها مسدود شده و احتیاج به شستشو دارد. در صورتیکه اختلاف فشار به بیش از 0.5 بار یا 5 متر برسد فیلتر کثیف شده است.
3- فیلترهای میکرونی: از جنس توری و دیسکی می باشند. فیلتر های توری شامل استوانه های مشبک پوشیده شده از توریهایی با سوراخهای بسیار ریز (در حد یک دهم میلیمتر ویا کوچکتر) هستند که برای گرفتن ذرات بسیار ریز معلق در آب بکار می روند. در
فیلتر های دیسکی نیز صفحات مشبک بصورت دیسکهای نازک روی هم قرار گرفته اند و آب باید از بین آنها عبور نماید. این فیلترها عموما در درون یک استوانه فلزی و یا پلاستیکی قرار دارند و شامل یک ورودی و یک یا دو خروجی می باشند شستشوی این فیلترها به دو روش انجام می شود. در روش شستشوی دستی، شیر ورودی و خروجی را بسته، درپوش بالایی آنها را باز کرده و پس از خارج نمودن توری یا دیسکها آنها را با آب و یک برس نرم تمیز کرده و مجددا نصب می کنند. در مورد فیلترهای دیسکی می توان مهره روی آنها را باز کرده و دیسکها را خارج کرد و شستشو داد. روش دیگر، شستشوی معکوس بوده که همانند فیلترهای شنی جریان آب را معکوس نموده تا آب از پایین وارد شده و از داخل با فشار به خارج هدایت شود و ذرات چسبیده به بیرون دیسک ها را جدا کرده و خارج کند. زمانی که اختلاف فشار ورودی و خروجی فیلترهای توری یا دیسکی به بیش از 0/5 بار یا 5 متر برسد شستشو لازم می باشد.
در سیستمهایی که در حین آبیاری چند ساعت یا چند روز خاموشی دارند بهتر است فیلتر های دیسکی یا توری را از محفظه خود بیرون آورده و داخل یک مخزن آب و مواد شوینده قرار داد تا ظرف چند ساعت مواد چسبیده به فیلتر ها جدا شده و ته نشین گردد و قبل از شروع مجدد آبیاری، فیلتر ها را در جای خود قرار داد.
اگر سیستم آبیاری بصورت تمام وقت کار می کند بهتر است تعدادی کارتریج یا اصطلاحا استوانه دیسک دار اضافی خریداری نموده و همیشه بصورت یدکی و تمیز در مخزن مواد شوینده نگهداری کرد و در زمان لازم با دیسکهای در حال کار که کثیف شده اند تعویض نمود. یکی از دلایل کثیف شدن یا مسدود شدن دیسکها یا توریها وجود روغن در آب مخصوصا در پمپ های شافت و غلافی می باشد و به همین دلیل وجود مواد شوینده مثل مایع ظرفشویی برای تمیز کردن دیسکها ضروری می باشد.
ب. شستشوي دوره اي خطوط لوله شبكه آبياري
در سيستمهاي آبياري قطره اي و بابلر لازم است که هر چند وقت يكبار لوله هاي آبده يا لاترال و لوله هاي پخش کننده يا مانيفولد شستشو شوند كه اين عمل در سيستم آبياري قطره اي بيشتر و در سيستم آبياري بابلر كمتر مي باشد.
1.شستشوي لوله هاي آبده و يا لاترال: در صورتيكه سيستمهاي آبياري قطره اي بصورت دائم آبياري داشته و آب نيز كيفيت خوبي نداشته باشد بايد هر دو هفته يكبار و يا لااقل هر دو نوبت آبياري يكبار لوله هاي آبده يا لاترال شستشو شوند. بدین منظور در زماني كه سيستم روشن مي شود و يا نوبت آبياري يك شيفت است ابتدا بستهاي انتهايي (بستهايي كه در آخر لوله لاترال زده شده) را باز کرده و تقريبا پس از 5 دقيقه وقتي كه آب خروجي از لوله، كاملا زلال و صاف شد دوباره آنها را مي بنديم. اين كار را مي توان بطور همزمان براي كليه لاترالها انجام داد.
براي سيستمهايي كه از آب با كيفيت خوب تغذيهمي نمايند و يا بطور دائم آبياري ندارند شستشوي لوله هاي آبده يا لاترال را مي توان هر يك ماه يكبار نيز انجام داد.
در سيستمهاي آبياري بابلر نيز بدليل اينكه منافذ بابلر درشت تر از قطره چكان مي باشند شستشوي لاترالها براي سه تا چهار نوبت در سال كافي است ولي در صورتيكه از آب با كيفيت پايين و يا حاوي ذرات معلق استفاده شود شستشوي لاترالها بايد خيلي زودتر انجام گيرد.
2. شستشوي لوله هاي پخش كننده و يا مانيفولد: اين لوله ها نيز در طول فصل آبياري بايد حدودا سه بار شستشو شوند، يكبار ابتداي فصل آبياري (در صورتيكه در زمستان از سيستم استفاده نمي شود) و يكبار اواسط فصل آبياري (تقريبا سه ماه بعد) و يكبار هم در انتهاي فصل، قبل از تعطيلي سيستم. اما در صورتيكه نا خواسته از آب با كيفيت پايين استفاده شود و يا ذرات معلق وارد سيستم شده باشند (درصورت خرابي فيلترها) بايد حتما ابتدا اين لوله ها و سپس لوله هاي آبده را شستشو نمود.
براي سيستم آبياري قطره اي و بابلر، شستشو و سرويس اين لوله ها از نظر زمان و چگونگي كار يكسان است و برای انجام آن باید ابتدا اتصال كور يا هرگونه اتصالي كه انتهاي مانيفولد را مسدود نموده است را بازكرده و سپس شير فلكه اين قسمت يا شيفت را به مدت چند دقيقه باز کرد تا آب با فشار زياد از انتهاي اين لوله خارج شده و لوله كاملا تميز شود. پس از این مرحله باید شير فلكه مورد نظر و اتصال مذكور را بست.
3. شستشوي لوله اصلي: شستشوي لوله اصلي در سيستم آبياري بابلر و يا قطره اي ضرورتي ندارد اما براي اطمينان بيشتر و نيز بالا بردن كيفيت سرويس سيستم و همچنين افزايش طول عمر قطره چكانها و يا بابلرها بهتر است اين لوله نيز در سال يكبار تميز شود. بهترين زمان اين كار نيز ابتداي فصل آبياري و يا بهار مي باشد. چگونگي كار نيز همانند شستشوی لوله هاي مانيفولد مي باشد. همچنین ممکن است در زمستان از لوله اصلی جهت آبیاری غرقابی بدون فیلتر استفاده شود که در این صورت حتما لازم است قبل از راه اندازی سیستمقطره ای، فیلتر ها نصب شده و لوله اصلی به مدت نیم ساعت شستشو شود.
پ. سرویسهای لازم پس از اتمام فصل آبیاری
1. تخلیه آب کلیه تجهیزات از جمله پمپ،هیدرو سیکلون، فیلترهای شنی، کلکتورها و فیلترهای دیسکی. لازم به ذکر است که در زیر تمامی تجهیزات و قطعات سیستم آبیاری تحت فشار، شیر برای تخلیه وجود دارد. این عمل باعث جلوگیری از رسوب آب باقی مانده در قطعات و همچنین جلوگیری از یخ زدن و خوردگی قطعات و پوششهای داخلی آن خواهد شد.
2. لازم است دریچه بزرگ پایین فیلترهای شنی باز و شنها کاملا تخلیه شده و نازلهای کف فیلترهای شنی تمیز گردد. علاوه بر آن بایستی شن ها را با آب و محلول شوینده مثل مایع ظرفشویی شستشو داده و پس از خشک شدن در آخر زمستان دو باره به داخل فیلترها ریخته شوند. بدیهی است که دانه بندی شن ها به هم خورده و ریز و درشت با هم مخلوط می شوند که باید مجددا غربال و جداسازی شوند.
3. لازم است دیسکهای داخل فیلترها با اسید یا محلول شوینده تمیز شده و پس از خشک کردن داخل محفظه خودش نصب شود.
4. باید شیرهای زیر سوپاپهای هوا که روی فیلترهای دیسکی قرار دارند در حالت باز قرار گیرند تا در زمستان از ترکیدن آنها جلوگیری شود.
5. لازم است فشار سنج ها مخصوصا فشار سنج های روغنی یا گلیسرینی باز شده و در انبار نگهداری شوند زیرا دمای زیر صفر باعث صدمه دیدن آنها می شود.
6. چنانچه نقصی در پمپ مشاهده می شود بایستی جهت سرویس آن اقدام شود. ضمن آنکه در صورت لزوم بایستی گريس كاري پمپ، موتور و الكتروموتور نیز انجام شود.
