جهت دانلود مقاله کلیک نمائید.
- مهمترين آفات پسته در مرحله‌ی رسيدن محصول و برداشت ميوه‌ی پسته در اكثر مناطق پسته كاري كشور عبارتند از پسيل معمولي پسته (شيره خشك)، سن‌هاي سبز پسته، پروانه ميوه خوار پسته، پروانه پوست‌خوار پسته (كراش)، شب پره خرنوب، زنبورهاي مغز خوار سياه و طلايي پسته که در مرحله رسيدن ميوه پسته ( در حدود اواسط شهريور به بعد) در باغ‌ها مشاهده مي‌شوند.
پسيل معمولي پسته (شيره خشك):
پسيل معمولي پسته مهمترين آفتي است كه در مرحله‌ي رسيدن ميوه و برداشت محصول در اكثر باغ‌هاي پسته كشور فعاليت مي‌نمايد. قبل از برداشت محصول مبارزه با این آفت(به خاطر باقیمانده سموم) صورت نمیگیرد. از طرفی جمعيت پسيل در پاييز به دليل به وجود آمدن شرايط مناسب براي توليد مثل بالا می رود. اين حشره تا زمان ريزش برگ‌ها در پاييز بر روي درختان پسته حضور دارد. وجود جمعيت بالای حشره باعث ريزش برگ‌ها و جوانه‌هاي ميوه دهنده سال بعد نيز مي‌شود. به همين دليل باغداران پسته حساسيت زيادي نسبت به اين آفت دارند و بطور مداوم با بكارگيري انواع آفتكشها سعي در كنترل آن مي‌نمايند. در صورتی که برگ‌های درختان ریزش نکرده باشد و محکم به درخت چسبیده باشند و جمعیت پورههای سنین پایین (زرد رنگ) روی برگ زیاد باشد(حدود 15 تا 20) ضرورت سمپاشي وجود دارد.
روش مبارزه و کنترل آفت پس از برداشت محصول:
- بعد از چيدن ميوه‌ها و برداشت محصول در صورت وجود آفت پسيل، مبارزه شيميايي با يکي از سموم تماسی (از سموم سیستمیک استفاده نشود) جهت کاهش جمعيت زمستان گذاران آفت، انجام گردد.
- جمع آوری و زیر خاک کردن بقایای گیاهی در پاییز و زمستان موجب کاهش جمعیت حشرات کامل فرم زمستان‌گذران شده و موجب کاهش جمعیت آفت در بهار سال بعد خواهد گردید.
شکل 1: پوره پسیل (www.pri.ir)
زنبور سياه مغز خوار پسته و زنبور طلايي مغز خوار پسته
زنبورهاي مغز خوار سياه و طلايي پسته نيز در بعضي از استان‌هاي پسته خيز كشور نظير استان مركزي (ساوه)، سمنان (دامغان) ، قزوين، اصفهان و قم از آفات مهم محسوب مي‌گردند. تخم‌ريزي این آفات در داخل ميوه‌ی پسته انجام می‌شود و لاروها ابتدا پوسته بذر را سوراخ كرده و از لپه‌ها تغذيه مي‌نمايند. در اثر تغذيه‌ی لاروها، در داخل ميوه به غير از فضولات لاروي چيزي از مغز باقي نمي‌ماند. زمستان‌گذراني هم در داخل ميوه‌هاي باقيمانده در بالاي درختان و هم ميوه‌هاي ريخته شده در زير درختان انجام مي‌گردد.
روش مبارزه و کنترل آفت:
- برداشت كامل محصول از روي درختان پسته
- جمع آوري و سوزاندن پسته‌های آلوده باقيمانده در بالاي درخت و يا ريخته شده در زير درخت
- دور کردن پسته‌های آلوده حاصل از فرآوري از نزديك باغ‌ها
- جلوگیری از ورود پسته‌های آلوده به مناطق سالم
شکل 2: سمت راست زنبور مغز خوار سیاه، سمت چپ زنبور مغز خوار طلایی (www.pri.ir)
شب پره خرنوب
ﯾﮑﯽ از ﻣﺴﺎﯾﻞ ﻣﻬﻢ در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﮐﺸﺖ و ﭘﺮورش اﻧﺎر، وﺟﻮد آﻓﺖ ﻣﻬﻢ و ﺧﻄﺮﻧﺎک ﮐﺮم ﮔﻠﻮﮔﺎه اﻧﺎر اﺳﺖ. این آﻓﺖ ﭘﻠﯽﻓﺎژ ﻣﯿﻮه اﺳﺖ و در ﺑﯿﺸﺘﺮ ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﺣﺎره ﻧﯿﻤﻪ اﺳﺘﻮاﯾﯽ اﻧﺘﺸﺎر وﺳﯿﻌﯽ دارد. ﻣﯿﺰﺑﺎنﻫﺎی اﯾﻦ ﺣﺸﺮه در ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﺣﻮزه‌ی ﻣﺪﯾﺘﺮاﻧﻪ ﺧﺮﻧﻮب، بادام، پسته، گردو، ﻣﺮﮐﺒﺎت، ﺧﺮﻣﺎ، اﻧﺠﯿﺮ، اﻧﺒﻪ و ﺷﺎهﺑﻠﻮط اﺳﺖ. در سال‌های اخیر این آفت در بعضی از مناطق پسته کاری به عنوان آفت مهمی هم در باغ، هم در انبار باعث خسارت می شود. كه در مرحله رسيدن ميوه( باغ) و برداشت محصول (انبار) مشاهده مي‌شود. لاروهاي آفت زمستان را در داخل دانه‌هاي پسته و يا روي ميزبان‌هاي واسط سپري نموده و در اواخر فروردين روي ميزبان‌هاي واسط نظير انار فعاليت مي‌نمايند. حشرات كامل از اواخر تير به سمت باغ‌هاي پسته مهاجرت كرده و در محل شكاف موجود در روي ميوه‌هاي زودخندان پسته تخم‌گذاري مي‌كنند. جمعيت آفت و ميزان خسارت آن در ماه‌هاي شهريور و مهر يعني همزمان با رسيدن ميوه و ايجاد تركيدگي بر روي پوست آن افزايش مي‌يابد. در باغ‌هايي كه محصول به موقع برداشت نشود، جمعيت آفت در اوايل آبان به حداكثر مي‌رسد. لاروهاي آفت فقط از مغز پسته تغذيه مي‌كنند. همچنين لاروهاي آفت قادر به تغذيه از مغز ميوه خشك پسته پس از برداشت نيز بوده و با برداشت محصول پسته وارد انبار شده و در داخل انبار به خسارت خود بر روي ميوه‌هاي پسته ادامه مي‌دهند.
روش مبارزه و کنترل آفت:
ضدعفونی پسته‌های چیده شده قبل از انتقال به انبار پسته با قرص فستوکسین
-جمع آوری پسته‌های مانده در داخل باغ و انارهایی که آخر فصل روی درخت انار و زیر آن هست و سوزاندن آنها.
شکل4: شب پره خرنوب (www.kermanzamin.com)
شکل5: خسارت شب پره خرنوب سمت راست در انبار، سمت چپ در باغ (www.pri.ir)
مرحله برداشت محصول
- هرس و خارج نمودن شاخه‌هاي خشك شده از باغ و سوزاندن آنها به منظور مبارزه با مراحل زمستان‌گذران آفات (مخصوصاً سوسك سر شاخه خوار پسته).
- ریختن برگ‌های خشک شدهی پای درختان و علف‌های هرز (که محل زمستان گذرانی حشرات میباشد) درون چالکود
- مبارزه با جوندگان مخصوصاً موش‌ها (يكي از عوامل ضعف درختان، از بين رفتن ريشه‌ها توسط اين حشرات موذي مي‌باشد).
*نجمه زین‌الدینی، کارشناس ارشد حشره شناسی
منابع:
www.pri.ir & www.kermanzamin.com