افزايش 14 درصدي راندمان آبياري بخش کشاورزي با توسعه سامانه ها و انتقال يافته هاي تحقيقاتي
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی وزارت جهاد کشاورزی برغم اعلام برخی از دستگاه ها و مسوولان مبنی بر مصرف بیش از 90 درصد آب تجدید شونده کشور در بخش کشاورزی، نتایج اخیر پژوهش های محفقان موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی در زمینه آب که از دو سال گذشته آغازشده، نشان می دهد، طی هفت سال اخیر 71 درصد حجم آب تجدیدپذیر کشور در بخش کشاورزی مصرف شده است.
فریبرز عباسی رئیس موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی اظهار داشت: اعتقاد ما بر این است که حجم آب مصرفی در بخش کشاورزی با کسر برخی از تلفات از جمله تلفات آب در کانال های انتقال و توزیع، تلفات آب در قنوات در فصول غیرزراعی، آب مصرفی در تولید برق در فصل زمستان و لحاظ برخی تلفات دیگر به کمتر از 71 درصد می رسد.
وی با بیان این که برآورد حجم آب مصرفی در بخش کشاورزی توسط موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی در دو دوره زمانی بلندمدت 50 ساله و کوتاه مدت هفت ساله و روش کار براساس تراز آب مصرفی انجام گرفته است، تصریح کرد: نتایج این تحقیقات نشان می دهد کل مصرف آب تجدیدپذیر در 50 سال گذشته نزدیک به 128 میلیارد مترمکعب و در مدت هفت سال اخیر 106 میلیارد مترمکعب بوده است.
عباسی افزود: براساس برآورد محققان ما، از کل آب تجدیدپذیر طی دوره 50 ساله نزدیک به 52 درصد در بخش کشاورزی و درمدت هفت سال اخیر 71 درصد در این بخش مصرف شده است.
وی گفت: عددی که بعضی از دستگاه ها و کارشناسان تاکنون در مورد مصرف بیش از 90 درصد آب در بخش کشاورزی اعلام کرده اند، صحیح نیست و روش ما این عدد را نقد می کند.
افزایش 14 درصدی راندمان آبیاری
عباسی با اشاره به این که طی دو سال اخیر تلاش ویژه ای در زمینه آب در موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی شروع شده است، اظهار داشت: محققان این موسسه در سه حوزه ارزیابی راندمان آبیاری و تغییرات زمانی و مکانی آن در کشور، برآورد حجم آب مصرفی در کشاورزی و تعیین وضعیت بهره وری آب و تغییرات آن طی چند سال گذشته، اقدامات موثری را انجام داده اند.
وی راندمان کاربرد آب در مزرعه، راندمان توزیع (در کانال های 3 و 4) و راندمان انتقال آب (در کانال های درجه یک و دو) را از انواع راندمان آبیاری بیان کرد و گفت: راندمان کل آبیاری که یکی از شاخص ها و معیارهای اصلی در مصرف بهینه آب است از حاصلضرب این سه راندمان بدست می آید.
رئیس موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی اعلام کرد: جمع بندی های ما در موسسه نشان می دهد راندمان کاربرد آب در اراضی زراعی به طور متوسط 53 درصد و در اراضی باغی نزدیک به 66 درصد است.
وی راندمان کاربرد آب در سیستم‌های آبیاری بارانی را به طور متوسط 62 درصد و در آبیاری قطره ای را حدود 71 درصد اعلام کرد.
عباسی افزود: به لحاظ مقایسه ای، بیشترین راندمان کاربرد آب در سیستم های آبیاری قطره‌ای، بارانی، عقربه ای و جویچه ای است.
وی به مقایسه راندمان کاربرد آب در سیستم آبیاری تحت فشار و سنتی پرداخت و خاطر نشان کرد:براساس تحقیقات این موسسه، متوسط راندمان کاربرد آب در سیستم آبیاری تحت فشار 67 درصد و در سامانه های آبیاری سطحی 54 درصد می باشد.
عباسی در عین حال متوسط راندمان کاربرد آب به لحاظ تغییرات زمانی در دهه 70 تا 80 را 52 درصد، دهه 80 تا 90 حدود 58 درصد و از سال 90 تا ابتدای سال 94 را نزدیک به 59 درصد عنوان کرد.
وی با اذعان به این که تحقیقات فوق بیانگر آن است که طی 23 سال گذشته، راندمان کاربرد آب در داخل مزارع، راندمان انتقال و توزیع روند صعودی داشته است، تصریح کرد: راندمان کل آبیاری نیز تقریبا 14درصد افزایش داشته به طوری که کل راندمان آبیاری از 30 درصد در دهه 70 تا 80 به 44 درصد در ابتدای سال 94 رسیده است.
این مقام مسول ادامه داد: برنامه پنجم توسعه ، سالانه یک درصد برای افزایش راندمان آبیاری هدفگذاری کرده که این هدف تقریبا محقق شده که می توان آن را حاصل تلاش های زیاد و برنامه ریزی در کشور به خصوص در زمینه توسعه روش های آبیاری تحت فشار، تجهیز و نوسازی اراضی کشاورزی، انتقال یافته های تحقیقاتی به جامعه کشاورزی و فعالیت های آموزشی و ترویجی در حوزه کشاورزی دانست.
عباسی در مورد بهره وری آب نیز اظهار داشت: براساس بررسی‌های ما، طی ده سال گذشته یعنی از سال 83 تا 92، بهره وری فیزیکی آب از 9 دهم به 1/1 کیلوگرم بر مترمکعب ارتقا یافته است. یعنی به ازای مصرف یک مترمکعب آب یک کیلو و 100 گرم محصول تولید شده است.
وی افزود: دامنه این تغییرات و روند افزایشی در تولید محصول به ازای مصرف یک مترمکعب آب، نشان می دهد که اقدام ها و برنامه ریزی های کشور در بخش کشاورزی نیز در افزایش بهره وری آب، موثر بوده است.
