جهت دانلود مقاله کلیک نمائید.
يكي از مشكلات جدي باغداران، از بین بردن علف هاي هرز مي باشد. علف های هرز با ايجاد رقابت برای بدست آوردن آب و غذا و همچنین با ميزباني برخي از آفات مانند سن ها مشكلاتي را براي باغداران ايجاد می کنند.
يكي از مشكلات جدي باغداران، از بین بردن علف هاي هرز مي باشد. علف های هرز با ايجاد رقابت برای بدست آوردن آب و غذا و همچنین با ميزباني برخي از آفات مانند سن ها مشكلاتي را براي باغداران ايجاد می کنند.
سالانه هزینه های زیادی نظیر هزینه نیروی کارگری، هزینه ماشینی و هزینه خرید انواع سموم به منظور از بین بردن علف های هرز صرف
می شود، که هریک به نوبه خود در افزایش هزینه های تولید سهم داشته و همچنین استفاده نادرست و بی رویه از مواد شیمیایی در کنترل علف های هرز موجب به خطر انداختن سلامت غذایی و ایجاد آلودگی های زیست محیطی می شود.
خسارت علف هاي هرز در باغ پسته را مي توان به شرح زير دسته بندي كرد :
- رقابت بر سر آب و مواد غذايي؛
- توليد مواد آللوپاتيكي (اين مواد از ريشه يا بقاياي علف هاي هرز ايجاد شده و گاهاً باعث زردي يا كاهش رشد محصول مي گردد)؛
- نقش علفهای هرز بعنوان پناهگاه آفات و عوامل بيماري زا و جوندگان؛
- ايجاد مشكل در عملیات نگهداری باغات و برداشت محصول.
اما علف هاي هرز جنبه هاي مفيدي نيز دارند كه مي توان به موارد زير اشاره كرد :
- حفظ دشمنان طبيعي آفات
- تعديل نوسانات حرارتي
بايد توجه داشت شرايط آب و هوايي مناطق پسته خيز كشور، كمبود آب و طولاني شدن فواصل آبياري نقش مهمي در وضعيت علف هاي هرز باغ هاي پسته دارد. علف هاي هرز اين باغ ها معمولاً با شرايط خشك، كم آبي و گرماهاي طولاني سازگاري پيدا نموده اند.
از علف هاي هرزي كه در باغ هاي پسته بيشتر مشاهده مي شود، مي توان به مرغ (هريز يا مور)، كاتوس (گزپيچ)، اسفناج باغي (سلمه چنار)، سلمه تره (سلمه)، علف شور (زارقو)، پيچك صحرايي و ني اشاره نمود.
علف هرز هريز
معمولاً به صورت لكه اي در باغ ظاهر مي شود. ترشحات سمي ريزوم هاي (اندام هاي رويشي قابل تکثیر) آن موجب ضعف درختان، زردي و كم رشدي درختان شده و گاهي رشد آن در اطراف طوقه سبب رشد عوامل بيماري زا مي شود.
معمولاً به صورت لكه اي در باغ ظاهر مي شود. ترشحات سمي ريزوم هاي (اندام هاي رويشي قابل تکثیر) آن موجب ضعف درختان، زردي و كم رشدي درختان شده و گاهي رشد آن در اطراف طوقه سبب رشد عوامل بيماري زا مي شود.
علف هرز كاتوس (گزپيچ)
از علف هاي هرز مهاجم باغ هاي پسته است. بذر آن به وسيله باد پراكنده مي شود و پس از تثبيت بذر در خاك، در سال هاي بعد به وسيله ريزوم تكثير مي يابد. اين علف هرز با بالا رفتن از روي درختان، به شكل چتري روي درخت را پوشانده و مانع رسيدن نور كافي به درختان و در نتيجه كاهش رشد، زردي درختان، كاهش عملكرد وكاهش كيفيت محصول مي گردد.
علف هاي هرز شور، اسفند و پنيرك
ميزبان واسط سن هاي پسته بوده و در سال هايي كه مراتع دچار خشكسالي شوند، اين سن ها به باغ هاي پسته هجوم آورده و در روي اين علف هاي هرز به زندگي و تكثير مي پردازند.
علف هاي هرز ازمك (مكو) و خارشتر (آدور)
علف هرز خارشتر به علت داشتن ریشه عمیق، به شدت در بدست آوردن آب و مواد غذایی با درختان به رقابت می پردازد.
علف هرز انگل سس درختي
اخیراً در بعضي از باغ هاي پسته مشاهده مي شود كه این علف هرز به شكل اندام هاي طناب مانندي دور شاخه هاي درختان پيچيده و به دليل تغذيه از گياه ميزبان، به تدريج باعث خشك شدن درختان مي شود. بذر اين علف هرز معمولاً به وسيله كودهاي نپوسيده دامي وارد باغ مي شود و پس از استقرار در خاك به وسيله علف هاي هرز كف باغ به درختان منتقل مي گردد.
مديريت مبارزه
تصمیم گیری در خصوص زمان، مکان و شیوه مبارزه با علف های هرز به شناخت کامل رابطه بین محیط، رفتار آفات و دشمنان طبیعی آفات و علف هرز موجود بستگی دارد.
- قبل از احداث باغ، با آبياري و شخم هاي متوالي قبل از به گل و بذر رفتن علف هرز و يا استفاده از علف كش هاي عمومي مي توان ميزان ذخيره بانك بذري باغ را كاهش داد.
- شرط اول در مهار علف هاي هرز، رعايت بهداشت باغات می باشد مانند جلوگيري از به بذر رفتن علف هاي هرز، استفاده از ابزار و ماشين هاي كشاورزي تميز و عاري از بقاياي علف هرز، پيشگيري از ورود علف هرز، استفاده از كودهاي پوسيده و خاك هاي تميز و در مجموع هر اقدامي كه مانع از پيدايش علف هرز مي شود.
- استفاده از شخم عميق در اواخر زمستان نيز نقش مهمي در مدفون كردن بذر و ريزوم هاي بعضي از علف هاي هرز دارد.
- استفاده از كودهاي پوسيده دامي و درون چالكود.
- استفاده از شخم و تيلر در اوايل فصل رويش براي كاهش علف هاي هرز يك ساله.
- بعضی از علف هاي هرز چند ساله مانند مرغ (هريز)، پيچك صحرايي، كاتوس، خارشتر و شيرين بيان توسط ريزوم تكثير مي يابند بنابراين قطعه قطعه شدن ريزوم ها باعث پراكنده شدن و تكثير بيشتر اين گياهان مي گردد، بنابراين تا جايي كه ممكن است باید از شخم هاي غير ضروری خودداری كرد. برداشتن لكه ها، سرزني و استفاده از علف كش در محل لكه هاي اين گياهان از افزايش اين علف هاي هرز جلوگيري خواهد كرد.
- استفاده از علف كش ها در تلفيق با ساير روش ها امكان پذير مي باشد. در هنگام مصرف علف كش ها، علف هاي هرز بايستي شاداب و فعال باشند. آبياري چند روز قبل از سمپاشي، موجب شاداب شدن علف هاي هرز و جذب بهتر علف كش خواهد شد. سرما، گرماي زياد و تشنگي علف هرز، اثر علف كش را كاهش خواهد داد.
علف كش هايي كه مي توان در باغ هاي پسته استفاده نمود به شرح زير مي باشد:
- پاراكوات (گراماكسون): علف كش تماسي است كه با قسمت هاي سبز گياه تماس يافته و علف هرز را از بين مي برد. اين علف كش براي كنترل علف هاي هرز يك ساله كاربرد دارد كه بهتر است در مرحله قبل از گلدهي به كار رود. اين علف كش روي برگ درختان و پاجوش نبايد پاشيده شود. آب همراه آن نبايد گل آلود يا داراي املاح زياد باشد زيرا آن را كم اثر مي كند. ميزان مصرف آن بسته به تراكم علف هرز بین 3 تا 5 لیتر در هزار مي باشد.
- گلايفوزيت (رانداپ): علف كش سيستميك مي باشد كه قادر است علف هاي هرز دائمی را کنترل نماید. حين سمپاشي فشار دستگاه سمپاش بايد پايين باشد تا محلول علف كش هنگام خروج از نازل با فشار خارج نگردد. در روزهاي گرم با درجه حرارت بالا كه خطر بخار شدگي وجود دارد نبايد به كار رود. استفاده از آب فاقد املاح سنگين و مواد قليايي براي افزايش كارايي اين علف كش ضروري مي باشد. ميزان مصرف آن بسته به تراكم علف هاي هرز بین 15 تا 20 لیتر در هزار است. از روش تقسيطي با فاصله 4 روز به ميزان 8 لیتر در هزار مي توان استفاده نمود. استفاده از كود سولفات آمونيوم براي كاهش مصرف سم و كاهش قلياييت آب سمپاشي به ميزان 7 تا 8 كيلوگرم در هزار مي توان استفاده نمود. (براي استفاده از سولفات آمونيوم مي توانيد به مقاله استفاده از كود سولفات آمونيوم براي كارايي بيشتر علف كش گلايفوزيت چاپ شده در ماهنامه داخلي انجمن پسته شماره 87 – ارديبهشت 92 مراجعه نماييد )
- يكي از روش هاي خوب براي كنترل علف هاي هرز در باغ هاي پسته، آن است که قبل از به گل و بذر رفتن علف هاي هرز از علف كش پاراكوات استفاده کرد. در اين حالت علف هاي هرز يك ساله كنترل مي شوند و علف هاي هرز چند ساله ضعيف شده در صورت نياز با يك بار سمپاشي ديگر با دوز پايين تر علف كش گلايفوزيت كنترل خواهند شد.
- راه كنترل سس، استفاده از كودهاي دامي كاملاً پوسيده و كنترل علف هاي هرز كف باغ است. در صورت آلوده شدن درخت به اين انگل، می توان قبل از به گل رفتن انگل، با بريدن شاخه هاي آلوده به انگل تا 15-10 سانتي متري محل آلودگي و سوزاندن آن ها از گسترش آن جلوگيري كرد.
منابع :
- خلقاني، جواد. 1384. آستانه هاي كنترل
علف هاي هرز. نشر آموزش كشاورزي.
- زند، اسكندر. موسوي،ك و حيدري، ا. 1387. علف كش ها و روش هاي كاربرد آنها. انتشارات جهاد دانشگاهي مشهد.
- كوچكي، عليرضا. ظريف كتابي، ح و نخ فروش،
ع. 1380. مديريت علف هاي هرز. انتشارات دانشگاه فردوسي مشهد.
- موسوي، محمدرضا. 1389. كنترل علف هاي هرز (اصول و روش ها). انتشارات مرز دانش.