حشره بالغ سرخرطومی (Polydrosusdavatchiie)، سوسك قهوهاي مايل به خاكستري رنگ به طول 5/5 تا 7 ميليمتر و عرض 2 تا 3 ميليمترميباشد (شكل 1).
ظهور حشره بالغ سرخرطومی بر روي درختان پسته همزمان با باز شدن جوانههاي گل و تقريبا مصادف با دهه اول فروردين است. این سوسک از جوانههای درخت پسته تغذيه مي کند. هر حشره ماده بطور متوسط روزانه 6 تا 13 عدد تخم مي گذارد. دوره خروج از تخم حدود 2 هفته طول می کشد. تخمگذاری به صورت کپهای روی علفهای هرز صورت میگیرد. تخمها بيضي شكل، كشيده و به طول 1 ميليمتر هستند، ابتدا شيري رنگ بوده و بتدريج سياه رنگ ميشوند. لاروها سفيدرنگ و بطول 1 ميلیمتر مي باشند و پس از خروج از تخم به داخل خاك نفوذ مي کنند.
سرخرطومی در سال یک نسل دارد و زمستان را به صورت حشره کامل در خاک (مخصوصاً خاکهای سبک و شنی) و پناهگاههای زمستانه می گذراند.
حشرات کامل مهمترین مرحله خسارتزای آفت هستند که اواخر اسفند و اوایل بهار روی درختان مستقر شده و از جوانههای رویشی و زایشی تغذیه میکنند. قدرت پرواز حشرات بالغ کم میباشد. در ارقام (پیوند) پسته زودگل خسارت بیشتری میزنند. این حشره تا زمانی که جوانهها باز نشدهاند از جوانه تغذیه میکنند. زمانی که جوانهها باز میشوند تغذیه این آفت کم می شود. نتیجتاً زمان مناسب برای مبارزه قبل از باز شدن جوانه می باشد. این سوسک به صورت دسته جمعی تغذیه می کند و جوانهها را نصفه میخورد (در یک سرشاخه چند حشره بالغ تغذیه میکنند). لاروها از درخت پسته نغذیه نمیکنند. این آفت در مناطق پسته خیز رفسنجان و سیرجان وجود دارد.
كنترل و مبارزه
زمان مبارزه با این آفت قبل از باز شدن جوانهها و در زمانی است که سوسک سرخرطومی در حداکثر 5 درصد محل جوانه ها مشاهده شود. هدف اصلی سمپاشی، جوانه ها هستند. استفاده از سم ديازينون به نسبت 1/5 درهزار مؤثر ميباشد. در صورتی که 1 تا 2 لیتر روغن در هزار لیتر آب به همراه سم استفاده شود دوام سم افزایش مییابد.
منابع:
- اصول کاربردی کاشت و مراقبت باغ پسته-1384- میر بهروز غیبی، سهراب جوادی خسرقی- نشر علوم کشاورزی
- موسسه تحقیقات پسته ایران (http://www.pri.ir)
- سایت کرمان زمین (www.kermanzamin.com)