ماهنامه پسته- علي‌رغم اين که چين به عنوان يکي از بزرگترين توليد کنندگان آجيلهاي درختي در دنياست و حجم توليد گردو و بلوط خوراکي آن سرآمد است، اما ذائقه همه‌چيزپسند چيني‌ها به دنبال آجيل‌هايي است که در اين کشور توليد نمي‌شوند؛ خصوصاً آجيل‌هايي از قبيل پسته، بادام، گردوي آمريکايي (پکان)، ماکادميا.
به گزارش وزارت کشاورزي ايالات متحده آمريکا، اگر چه به دليل کاهش رشد اقتصاد چين و افزايش قيمت‌ها در سال ميلادي 14-2013 تجارت اين محصولات محدود شده است اما تقاضاي مصرف کنندگان چيني اين چراغ سبز را نشان داده است که چين بازار بزرگتري براي آجيلهاي درختي خواهد شد.
جالب است بدانيم که تقاضاي روبه رشد مصرف کنندگان چيني نقش کليدي در شکوفايي صادرات آجيلهاي درختي آمريکا داشته است. به عبارتي آمريکايي‌ها که در سال 2000 ميلادي حدود77 ميليون دلار از انواع آجيلهاي درختي به چين و هنگ کنگ فروخته بودند، موفق شدند فروش خود را در سال 2012 ميلادي به حدود1.6 ميليارد دلار برسانند (نمودار1).
شايان ذکر است هنگکنگ بزرگترين بازار مقصد صادرات بادام آمريکاست. بايد توجه داشت که توسعه اقتصادي و افزايش سطح رفاه چيني‌ها باعث شده است که ساختار تغذيه‌اي آن‌ها دستخوش تغييرات چشمگيري شود و همين امر تقاضا براي آجيلهاي درختي را به طور فزاينده‌اي در سطح بالايي نگه داشته است.
بادام و پسته دو محصول پيشرو در صادرات آجيلهاي درختي به چين و هنگ کنگ به شمار مي‌آيند. بررسي آمارهاي صادرات نشان مي‌دهد، پسته و بادام تقريباً 70 درصد آجيلهاي فروش رفته در چين و هنگکنگ را به خود اختصاص داده‌اند؛ گردو 17 درصد سهم بازار و به دنبال آن پکان و فندق به ترتيب 8 و 4 درصد از فروش آجيلهاي درختي را شامل شده‌اند و 1 درصد باقيمانده مربوط به آجيل‌هايي از قبيل ماکادميا، بادام هندي و غيره است (نمودار2).
تقاضاي چيني‌ها براي واردات آجيلهاي درختي چنان شديد است که وزارت دارايي چين از ژانويه 2015 به کاهش تعرفه‌هاي ورود اين محصولات همت گماشته است.
شايان ذکر است براي بعضي از آجيلهاي مهم صادراتي از آمريکا، تعرفه‌ها به نصف کاهش يافته يا کاهشي بيشتر از50 درصد داشته‌اند. مثلا تعرفه پکان و بادام نزديک به 60 درصد کاهش يافته است، درحالي که تعرفه پسته و بادام هندي به نصف کاهش يافته و به 5 درصد رسيده است. در طي سال 2012 ميلادي کاهش 50 درصدي تعرفه پسته صادراتي از آمريکا به چين که بصورت موقتي اعمال شد، کمک چشمگيري به صادرات پسته آمريکايي کرد؛ بطوري که باعث افزايش 34 درصدي صادرات پسته آمريکا به چين در اين سال شد (نمودار3).
بايد توجه داشت که احتمالاً افزايش قيمت آجيل‌ها موجب کاهش تعرفه ها شده باشد. در طي سال‌هاي 2012 تا 2014 ميلادي ميانگين ارزش واحد صادرات پسته و بادام به چين و هنگ کنگ هر يک به ميزان 50 درصد افزايش داشته است. ارزش واحد گردو با 23 درصد افزايش روبرو بوده در حالي که پکان ارزش واحد ثابتي را تجربه کرده است اما طي سال‌هاي 2009 تا 2011 ميلادي ارزش واحد پکان افزايش 60 درصدي داشته است (نمودار4).
گزارش وزارت کشاورزي ايالات متحده آمريکا مي‌افزايد: قيمت‌هاي بالاتر، تقاضاي مصرف کننده‌هاي چيني را تعديل کرده و قيمت‌هاي بالاي صادرات آمريکايي‌ها که بخشي از آن به دليل ادامه يافتن کاهش ارزش نرخ واحد پول چين بوده است يکي از دلايل کاهش صادرات آجيل‌ها به چين در سال 14-2013 مي‌باشد.
طبق گزارش‌هاي منتشره از سوي بخش صنعت چين، آجيل برشته‌کن‌هاي چيني مسوولان را متقاعد کردند که تعرفه‌ها در سال 2015 کاهش يابند تا با کاهش هزينه‌هاي واردات، اين بخش از صنعت بتواند پاسخگوي نياز مصرف کنندگان باشد. ممکن است کاهش رشد اقتصادي چين در طي سال‌هاي 14-2013 ميلادي علاوه بر افزايش قيمت آجيلهاي درختي، عامل ديگر کاهش تقاضا براي واردات آجيل‌ها توسط چيني ها، باشد. اين در حالي است که جنبش ضد فساد اداري در چين به راه افتاده که خواهان کاهش ريخت و پاش‌ها و مسافرت‌ها و خرج‌هاي بيهوده است. از آنجايي که آجيل‌ها غالباً به عنوان هديه داده مي‌شوند و معمولاً در رستوران‌ها و در طول سفر مصرف مي‌شوند، ممکن است تقاضاي واردات تحت تاثير قرار بگيرد. اما همواره مصرف آجيلهاي درختي توسط چيني‌ها در حال افزايش بوده و اين افزايش به دلايلي از جمله افزايش سطح رفاه آن‌ها، افزايش شهرنشيني و پي بردن به ارزش غذايي اين محصولات وابسته است.
نمودار 1- ارزش آجیلهای درختی صادر شده از آمریکا به چین طی سال های 2000 تا 2014
نمودار 3- میزان کاهش تعرفه گمرکی آجیل های درختی صادرشده از آمریکا به مقصد چین سال 2015
نمودار 4- ارزش واحد صادرات آجیل های درختی صادرشده از آمریکا به چین و هنگ کنگ
