راهنمای فرآوری
به كليه عملياتي كه منجر به پوست‍گيري، شستشو، جداسازي، خشك كردن و درجه بندي محصول مي شود، فرآوري مي‍گويند. اين عمليات می تواند بصورت کاملا مکانیزه ، نیمه مکانیزه و به روش سنتی انجام شود. در روش مکانیزه ، فرآوري در مدتي بسيار كوتاه انجام مي شود، بطوري‍كه محصول وارد شده از باغ وارد خط فرآوری شده و پوست نرم، دم خوشه ، برگ درخت و ساير مواد اضافي جداسازي شده و از خط خارج مي گردند.در ادامه خط ، محصول پسته پوست‍گيري شده به وسيله آب تميزي كه فقط يك بار مصرف مي شود شستشو مي گردد، سپس عمل جداسازي پسته هاي كال- نيمه مغز و رسيده كامل انجام مي شود و در محل جداگانه قرار مي گيرند.
بعد از آن، پسته وارد دستكاه رطوبت گير شده و آب اضافي گرفته مي شود . پسته هاي رطوبت گيري شده وارد دستگاه خشك كن شده كه براي مدت نسبتاً طولاني (حدود 8 ساعت) دردماي حدود 60-50 درجه سانتي‍گراد باقي مي مانند.
برخی از مراحل فرآوری پسته بشرح زیر می باشد:
الف- پوست گيري
پوست گيري پسته در گذشته با دست انجام مي شد و پوست نازك خارجي با دست از پوست دروني سخت جدا مي گردد . در اين روش پوست دروني پسته سفيدتر مي ماند ولي به اين دليل كه وقت زيادي صرف مي شود مقرون به صرفه نيست . امروزه پوست گيري پسته با ماشينهاي بزرگ و كوچك و با ظرفيت هاي مختلف انجام مي گيرد .
ب- پوك گيري
پسته هاي سبك و پوستهاي همراه توسط دستگاهي به نام پوك گير كه بر اساس فشار هوا كار مي كند جدا مي گردند. .
ج- گوگيري
در مناطق پسته خيز ، به پسته هايي كه پوست آنها گرفته نشده است "گو" گفته مي شود . اين عمل توسط دستگاهي به نام گوگير صورت مي گيرد .
د- حوض شناوري
هدف از اين مرحله جداسازي پسته هاي نارس و آسيب ديده كه وزن كمي دارند به كمك سيال مي باشد .
ه- نم گيري
در نم گيري مقداري از رطوبت پسته و آبي كه از مرحله آماده سازي ، همراه پسته است گرفته مي شود .
ن.خشک کردن پسته
براي خشك كردن پسته از دستگاههاي مختلف خشك كردن با هواي گرم استفاده مي شود كه امكان خشك كردن سريع و بدون آلودگي پسته را فراهم مي كند . مدت زمان خشك كردن به درجه حرارت هواي گرم ، سرعت ورود هوا و عمق انبارش بستگي دارد.
و.درجه بندي :
محصول خشك شده جهت ايجاد يكنواختي بيشتر درجه بندي مي‌‌گردد. درجه بندي شامل جداكردن
پسته های خندان از ناخندان مي باشد كه اين عمليات توسط غربال‍هاي مخصوص درجه بندي پسته انجام مي شود.
ی.بسته بندي و انبارداري :
محصول آماده جهت عرضه به بازار در بسته بندی بزرگ ( گوني‍هاي كنفي60 كيلويي) بسته بندي و به بازار عرضه شود. ظروف بسته بندي بايستي داراي برچسب حاوي اطلاعات نوع رقم، شكل ميوه، تعداد دانه در انس درصد ناخنداني و ... باشد.
در نمودار زیر شمایی از مراحل فرآوری مکانیزه پسته نشان داده شده است. این نمودار تنها مدلی از فرآوری مکانیزه است و واحدهای فرآوری مختلف میتوانند فاقد برخی از مراحل بوده و یا مراحل دیگری نیز داشته باشند.
