محمد ابراهيمي
شركت توليد نهال طوبي كرمان
ماهنامه شماره 33 -دی ماه 1399
پايه1- UCB گياهي هيبريدي است که از تلاقي دو گونه پسته وحشي P.atlantica وP.integrima بدست مي‌آيد و جوانه پسته روي اين پايه پيوند زده مي‌شود تا با استفاده از ويژگي‌هاي اين پايه محصول بيشتري برداشت شود. از خصوصيات پايه 1- UCB مقاومت نسبي به قارچ‌هاي ورتيسيليوم، فايتوفترا (نوعي از گموز) و نماتد است. ويژگي ديگر1- UCB رشد سريع و زياد نسبت به پايه‌هاي بومي ورا (بادامي، احمدآقايي و اکبري ... ) است.
ميزان محصول پسته روي پايه 1- UCB با پسته روي پايه P.vera مقايسه نشده‌است، ولي در مقايسه با ساير پايه‌هاي پسته متداول در آمريکا (PG1,PG2 ,P.integrima, P.atlantica )، تا 40 درصد بيشتر گزارش شده‌است. ميزان شوري آستانه براي1- UCB-1 ، µs ۸۰۰۰ است (تا شوري µs ۸۰۰۰ افتي در محصول پيدا نمي‌شود) و تا شوري µs 12000 محصول کم شده و در شوري بالاي µs 12000 محصول اقتصادي توليد نمي‌شود.
طبق تحقيقاتي که سازمان تحقيقات ترويج و آموزش کشاورزي و موسسه ثبت و گواهي بذر و نهال انجام داده‌است در مناطقي که آب و خاک شور است، رشد پيوندک از وضعيت مناسبي برخوردار نيست.
يکي از مواردي که مي‌بايست رعايت شود، جمع‌آوري شوري تجمع يافته در اطراف نهال در زمين‌هاي شور مي‌باشد و چنانچه جمع‌آوري نشود، در بهار بعد از آبياري يا بارش باران و برف باعث خشک شدن نهال مي‌گردد.
در حال حاضر، هزاران هکتار از باغات پسته آمريکا روي پايه1- UCB پيوند زده شده‌اند و هنوز پايه بهتري به جاي آن معرفي نشده و در حال توسعه‌اند. در خاک‌هاي حاصل‌خيز کاليفرنيا با آبياري سالانه 9000 مترمکعب در هکتار و کوددهي منظم با مديريت صحيح سالانه، به‌طور متوسط 4 تن پسته از هر هکتار زمين پسته برداشت مي‌کنند، درحالي‌که در ايران در سال‌هاي خوب، برداشت پسته به 1200 کيلوگرم در هکتار مي‌رسد.
بررسي‌ها نشان مي‌دهد، مقاومت به سرما براي پايه خزان کرده 1- UCB در آمريکا تا 17- درجه سانتي‌گراد و در ايران تا 19- درجه سانتي‌گراد به ثبت رسيده‌است. سرماي ناگهاني، شوري زياد، دوره‌هاي آبياري طولاني و به‌طور کلي تنش‌هاي متعدد و همزمان، کليه معادلات را به‌هم زده و برداشت مورد انتظار و حيات گياه را تهديد مي‌کند.
توليد بذر1- UCB در انحصار دانشگاه کاليفرنيا است و به علت محدوديت در توليد بذر و استفاده از مزاياي کشت بافت به توليد نهال کشت بافتي 1- UCB روي آورده‌اند. لازم به ذکر است، هر عدد بذر1- UCB در آمريکا به قيمت 1.5 دلار و نهال آن 10دلار (معادل يک کيلوگرم پسته) به‌فروش مي‌رسد.
پايه1- UCB پس از بررسي‌هاي چند ساله که در اقليم‌هاي مختلف ايران از نظر ميزان رشد، مقاومت به بيماري‌ها، رشد پيوندک و محصول‌دهي موفق به دريافت مجوز توليد از موسسه ثبت و گواهي بذر و نهال گرديده و تمامي مراحل سلامت، اصالت و دارا بودن استاندارد را زير نظر اين موسسه محترم طي نموده‌است.
اخيراً کاشت اين پايه در کشورهاي ترکيه و آسياي ميانه توسعه يافته و سالانه تعداد زيادي نهال وارد مي‌کنند.
در خاتمه، در مناطقي که به‌علت کم آبي و شوري از باغات پسته محصول مورد نظر برداشت نمي‌شود، جايگزين کردن پايه 1- UCB به برداشت بيشتر محصول کمکي نمي‌کند.