ماهنامه پسته- نشست مشترکي بين برخي توليدکنندگان پسته با يکي از فعالين صنعت پسته آمريکا در هفدهم ديماه سال گذشته، در دفتر انجمن پسته ايران برگزار شد. در اين نشست صميمانه که با هدف آشنايي گروهي از باغداران عضو انجمن پسته ايران با صنعت باغداري در آمريکا برگزار شد حاضرين به تبادل نظر در خصوص نحوه باغداري در ايران و آمريکا پرداختند. آنچه که در ادامه مي آيد شرح مختصري از اين جلسه و پاسخ هاي آقاي رضا راسخ به سوالات حاضرين مي باشد.

 رضا راسخ در اين نشست با بيان اينکه در حال حاضر در کاليفرنيا پيدا کردن زمين  براي کشاورزي خيلي سخت شده، به نقش گستردهي ايرانيها در سرمايه گذاري در صنعت پسته کاليفرنيا اشاره کرد و گفت: در حال حاضر اکثر سرمايهگذاران پسته در کاليفرنيا، ايراني هستند و من در هفت سال گذشته، 13 هزار هکتار زمين براي ايرانيها احداث کرده ام. بطور کلي در کاليفرنيا سرمايه گذاري عظيمي روي پسته دارد صورت مي گيرد.

وي در پاسخ به اين سوال که آيا در آمريکا سرمايهگذاري روي پسته، صرف ميکند، گفت: عليرغم اينکه قيمت زمين خيلي زياد شده بيشترين سرمايهگذاري را ايرانيها انجام مي دهند. اوايلي که من باغ ريزي پسته را شروع کردم قيمت زمين 1700 دلار به ازاي هر هکتار بود در حالي که در حال حاضر قيمت زمين خوب با بهترين آب در کاليفرنيا، هر هکتار حدود 29، 32 هزار دلار است. براي کشاورز قيمت پسته الان 7 دلار به ازاي هر کيلو هست. راسخ افزود: چنان چه قيمت پسته تا چهار دلار و پنجاه سنت پايين بيايد و زمين کشاورزي تا 44.5 هزار دلار بالا برود، کاشت پسته در آمريکا صرفه اقتصادي دارد. 

راسخ در پاسخ به اين سوال که  از هر هکتار باغ در کاليفرنيا چقدر برداشت ميشود، گفت: متوسط 6 ساله که يکي از بهترين عملکردها را شاهد بوده ايم 4500 کيلوگرم هست. راسخ با بيان اينکه در حال حاضر متاسفانه به جايي رسيديم که به خاطر نبود زمين، سراغ زمينهاي باير نمکي رفتهايم، افزود: به همين دليل آماده کردن زمين خيلي براي ما مهم است.
reza4

reza5

وي با اشاره به اقدامات لازم براي آماده
سازي زمين در احداث باغ، يادآور شد: چند سال پيش خيلي گوگرد استفاده ميکرديم از وقتي که ژاپن و چين شروع به خريد گوگرد آمريکا کردند، گوگرد گران شده و استفاده از آن صرفه اقتصادي ندارد.

اين مدير باغ در کاليفرنيا با بيان اين که در حال حاضر براي آماده کردن زمين قبل از کشت، اسيدسولفوريک استفاده ميکنيم، افزود: اولين و مهمترين کاري که در مرحله بستر سازي انجام ميدهيم برش زمين است. معمولاً براي يک باغ عادي سعي ميکنيم حداقل زمين را به عمق يک متر و نيم ريپر کنيم. در اين مرحله معمولاً ناحيه پشت تراکتور را ريپر مي کنيم تا لايههاي نمک مخلوط نشود. بعد از آن که زمين را بريديم، لاي درزي که بريديم اسيد ميريزيم و قبل از اينکه برگردانيم، در همان درز گچ ميريزيم. ميزان مصرف گچ و اسيد بستگي به ميزان شوري زمين دارد. معمولا نيم تن اسيد استفاده مي کنيم.

وي در خصوص ميزان اسيد و گچ مصرفي هم گفت: بستگي به مقدار نمک زمين دارد. معمولاً 1.2 تن اسيد و 12 تن گچ در هر هکتار مصرف ميشود.

راسخ با بيان اين که مساله آبشويي در زمين هاي نمکي خيلي مهم است، گفت: خاکمان را که آماده کرديم قدم بعدي روي زمين هاي بزرگ، شستن با آب است. معمولاً براي محاسبه ميزان مورد نياز آب براي آبشويي نمک تا عمق 60 سانتيمتري از دستگاه مخصوص اين کار استفاده مي کنيم. اين باغدار با بيان اين که  ما در همه زمينهايمان از گچ و اسيد استفاده نمي کنيم، گفت: زمينهاي زيادي داريم که اسيدي هست و برخلاف آن از آهک استفاده ميکنيم و يا زمين هايي موجود هست که مشکلي ندارند.  بيشترين آب کاليفرنيا آب کانال و برف است. براي همين يک مقدار گچ براي تصحيح اين آب احتياج است. ولي براي تمام اينها بايستي نمونه گرفت تا ميزان مورد نياز براي هر باغ را محاسبه کنيم.

راسخ يادآور شد: اگر زمين خيلي نمکي باشد، سعي ميکنيم براي شروع سال آبياري را با آب با اسيديته 5/5 شروع کنيم و تا 7 بياوريم و نهايتاً در 7 نگاه ميداريم. راسخ در پاسخ به سوالي مبني بر اضافه کردن گچ به صورت مايع به باغ هم گفت: دستگاه تزريق گچ چند سال است که در آمريکا آمده و به جاي پاشيدن گچ در زمينها، گچ 90 درصد به بالا را در تانکهاي بزرگ ميريزند و در آن محلول رقيقي درست مي کنند. البته همه اين کارها بدون نگهداري و رسيدگي فني نيست. خيلي مهم است که آخر فصل، شما لولهها را با اسيد تميز کنيد. شما مي توانيد گچتان را بپاشيد و آبياري قطره ايتان را ادامه دهيد. وي افزود: من امسال در زمين خودم بايستي دو تن گچ بريزم معمولاً از اين دو تن يک تناش را در زمستان ميريزم به اين اميد که باران بيايد و کمک کند و قسمت دوم وقتي که پستهها بيشترين آب را نياز دارند، ميريزم.

وي در پاسخ به اين سوال که بافت خاکتان بيشتر چگونه است؟ اظهار داشت: همه جور بافت خاکي داريم. الان داريم روي يک منطقه که حدود هزاروپانصد هکتار است کار ميکنيم. در اين منطقه چهار نوع مختلف خاک داريم. راسخ اظهار داشت: از سال اول که معمولاً در فوريه و مارس نهال را ميکاريم،  قيم را ميزنيم و  نهال را به قيم ميبنديم. در اين مرحله براي تامين تامين رشد سريع نهال از کودهاي نيتروژنه استفاده ميکنيم.

وي يادآور شد: حدود 33 کيلو در هکتار، کود نيتروژن ميدهيم. اميد داريم که شاخ و برگهاي درخت به آن حدي برسد که بتوانيم در ماه جولاي پيوند بزنيم. زمان ايدهآل پيوند زدن ماه جولاي و همچنين آخر فصل قبل از اينکه درخت خواب برود، است.

اين توليد کننده با بيان اينکه ما روي هر درخت يک عدد پيوند ميزنيم، گفت: معمولاً گارانتي پيوند ما بايستي بالاي 92 درصد باشد و معمولاً بعد از دو هفته درختها را چک ميکنيم و پيوندي که شک داريم امکان دارد در نيايد پيوند دوم را ميزنيم. اين پيوند را که زديم چند روز بعد فقط بالاي پيوند پوسته درخت را يک شکاف ميدهيم تا شيرهاي که دارد حرکت کند و دورش را بگيرد. وي ادامه داد: بعد از پيوند زدن، حدود 60 درصد از برگها و شاخه هاي درخت را ميبريم. يک درخت کوچک تک شاخه با يک دانه پيوند و دو سه برگ را باقي ميگذاريم تا درخت را مجبور کنيم تا رشد کند و بالا بيايد.

راسخ در پاسخ به اين سوال که پيوندک را از کجا تهيه ميکنيد، گفت:  من اکثراً از باغات خودم مي گيرم؛ باغاتي که براي خودم مورد اطمينان است. درختهاي پنج، شش ساله بهترين پيوند را به ما مي دهند.

وي اضافه کرد: البته الان چند نوع پيوند جديد داريم که از ميان آنها گلدن هيلز خيلي عالي است. خوشبختانه اولين باغ اقتصادي را من براي شرکتSETTON FARMS پيوند زدم. اين پيوند را روي پايه-هاي يوسيبيوان (ucb1) و روي پايونيير ( pioneer )  زدم و هر دو جواباش معرکه بود. پسته خيلي عالي، دهن باز، بزرگ و با محصول دهي فراوان بود. سال شش و هفت محصول اين درخت باورنکردني است. اين کار براي اين انجام شد که دو، سه هفته برداشت پسته جلوتر بيايد. اين باغدار يادآور شد: پسته اکبري در کاليفرنيا، خوب نميشود. پوستاش خيلي کلفت ميشود، دهناش باز نميشود. اکثر درختان رقم اوحدي را هم بريديم؛ يک مقدار فقط براي اينکه باشد نگاه داشتم. آريا هم داريم خوب هست ولي کسي از اين ها اضافه نمي کند من يک مقدار به شرکت پارامونت دادم مي خواستند کله قوچي و آريا را امتحان کنند. اما آنها هم توسعه ندادند.

وي ادامه داد: کاري که شما بايد بکنيد اين است که درختهايتان همه يکنواخت شود. در 1500 هکتار زمين با چهار نوع خاک، قصد من اين است که سال پنجم شروع به برداشت کنم. بنابراين در نهايت بين اين چهار منطقه، فرقي نبايد باشد. پسته را که ميکاريم هر سال از اين خاک نمونه مي گيريم و همينطور که داريم خاک را اصلاح ميکنيم، مرتب هم از خاک و هم از برگ نمونه ميگيريم. راسخ ادامه داد: ما معمولاً سه بار نمونه برداري برگ انجام مي دهيم؛ اول زماني که برگها دارند باز مي شوند، وسط فصل که درخت دارد مغز پر مي کند و آخر فصل که مي خواهيم محصول را برداشت کنيم. اولين نمونهاي که ميگيريم زماني است که تازه درخت شاخ و برگ ميزند، چون درخت بايد شاخ و برگ خوبي داشته باشد تا گلهايش را نگهداري کند.  دومين آزمون برگ؛ زمان مغز پر کردن است و ميخواهيد دوباره کنترل کنيد که درخت از نظر تغذيه در وضعيت مناسبي باشد و آخرين بار هم  قبل از برداشت که درخت ميخواهد بخوابد. چون بعد از برداشت نمي توانيد نمونه خاصي بگيريد. وي با اشاره به گران شدن کود، افزود: يک مقدار ازت به اضافه پتاسيم که در منطقه ما کم است را هميشه در برنامه کودي ميگذارم. بعضي زمينها مثل شرکت پرايمکس يا زمين هاي شرکت پارامونت در منطقه اي هستند که بورشان خيلي زياد و بالاي 1100، 1200 است. دور  برگ تمام ميسوزد. اما بهترين پسته کاليفرنيا را توليد ميکند. سوختگي دور برگ به علت بيش بود بور زيباترين چيزي است که يک باغدار مي تواند ببيند. راسخ با تاکيد بر اينکه بايد هر سال درخت را هرس کرد، گفت: هرس باعث ميشود درخت شاخ و برگ جديد بزند. ما معمولاً بعد از ده سال به بعد وسط کرت ها  باغها را ريپر مي زنيم  و هرس ريشه ميکنيم. در زمستان معمولا به عمق 1.5 متر زمين را مي شکنيم و هرس ريشه انجام ميدهيم. اما دقت کنيد هيچ وقت ريشه هاي دو طرف درخت را در يک زمان نزنيد.

اين فعال صنعت پسته کاليفرنيا در ادامه گفت:  بعد از آماده سازي زمين، لولهکشي شروع ميشود و به صورت قطرهاي آبياري ميکنيم.

 راسخ تاکيد کرد: بعد از آبياري مهم است که شما زمان خشک شدن زمين را بدانيد. اين موضوع در يک زمين نمکي خيلي مهم است، چون نمک به سمت بالا بر ميگردد. شما نبايد اجازه دهيد که  نمک برگردد و همچنين نبايد به درخت اجازه دهيد که ريشهاش خيس باشد به آن حدي که ريشه خراب شود. براي همين با آبياري قطرهاي ميتوانيم کاملاً تنظيمات مربوطه را انجام دهيم. يکي دو سال است که درنقاط مختلف باغات سنسور رطوبت سنج ميگذاريم، با کامپيوتر و تلفن ميتوانيم مقدار آبمان  را بررسي کنيم که آب کجا قرار دارد.

 وي در خصوص ارتفاع سنسورهاي رطوبت سنج گفت: ارتفاع سنسور ها براي سال اول معمولاً 45 سانتيمتر است. ما سه ارتفاع را در نظر ميگيريم چون در زمستان ميخواهيم مطمين شويم.

راسخ افزود: مهم است که در زمستان حدود 120 سانتيمتر زمين را مرطوب نگاه داريم براي تابستان که ميرسد در ماه خرداد ميزان آب بسيار کم است، بنابراين روي ذخيره آبي که در خاک داريم، کار مي کنيم. اگر اين ذخيره را نداشته باشيم با حجم درخت هاي ما هيچ راهي نداريم که بتوانيم آب را در تابستان جبران کنيم.

راسخ خاطرنشان کرد: اگر دور آبياري عوض شود، برگ هاي پايين تمام درختان ميريزد.  براي همين آب زمستان خيلي مهم است.

وي در پاسخ به اين سوال که کيفيت آبتان چطور است، خاطر نشان کرد:  آب در جاهاي مختلف خيلي فرق ميکند. ولي در کل، کاليفرنيا آب خوبي دارد؛ آب برف است. جاهايي هم که آب خوب نيست، سعي ميکنيم با اسيد تنظيماش کنيم. اين فعال صنعت پسته آمريکا با بيان اين که هميشه از من سوال مي کنند که چند روز  و چند ساعت آب مي دهي، گفت: بستگي به بافت خاک دارد. اگر در يک زمين شني آب بريزيد و 24 ساعت آب دهيد، داريد آبتان را حرام ميکنيد. براي اينکه آب پايين ميرود و فايدهاي ندارد.

 بنابراين شما بايستي دوره آبياري تان را کوتاهتر کنيد تعدادش را بيشتر کنيد. يک زمين رسي سنگين مسلماً آب را نگاه مي دارد.

وي افزود: اين ها چيزهايي است که بايد روي باغتان تجربه کنيد و در نظر بگيريد که فلان ميزان رطوبت را ميخواهيد نگاه داريد.

اين باغدار با بيان اينکه باغداران ايراني واقعاً در شرايط سخت موفق هستند، تاکيد کرد: شما داريد در EC آبي که به فکر من نميرسد، پسته عالي برداشت
مي کنيد. باغداران در کاليفرنيا سراغ چنين زميني نمي
روند؛ برايشان صرف نميکند. وي در ادامه با اشاره به نمونه برداري از خاک گفت: نمونه خاک هر دو سه سال يک بار کافي است. خيلي نياز نيست که دنبال خاک برويد بيشتر بايد برگتان را آزمايش کنيد.

براي اينکه خاک آنقدر سريع عوض نميشود. اين مدير باغ در پاسخ به اين سوال که تغذيه زمستانه را از چه زمان شروع مي کنيد، گفت:  بعد از برداشت؛ خيلي آمريکايي ها اين کار را نميکنند، اما من عقيده دارم و انجام مي دهم. معمولاً بعد از برداشت محصول، يک آبياري ميکنيم و دو هفته بعد از آن يک آبياري با کود انجام مي دهيم. وي يادآور شد:  بيشتر کود نيتروژن و پتاسيم و چيزهايي که براي درخت طول ميکشد تا جمع کند، استفاده مي کنم. راسخ در خصوص محلول پاشي درختان پسته خاطر نشان کرد: محلول پاشي را از اولي که گل درخت شروع به باز کردن ميکند، شروع ميکنيم. اول عنصر بور را  براي اينکه گل را تقويت کند و شروع کند به باز کردن، ميپاشيم.  اين باغدار در پاسخ به اين سوال که چه ميزان آب براي محلول پاشي مورد نياز است، گفت: بستگي به اين دارد که محلول پاشي چه ماده اي باشد. براي بعضي محلول ها مقدار آب بيشتري احتياج داريم که بتوانيم کاملاً درخت را شستشو دهيم. براي پسته ميانگين هشتاد، نود درصد سمهايمان يا کودهايي که ميدهيم، 950 ليتر در هکتار براي درختان بالغ است.

وي با بيان اين که در کاليفرنيا کمپوست استفاده ميشود، گفت: با قانونهاي جديد در آمريکا استفاده از کودهاي حيواني دشوار شده است. بيشتر کمپوست بر پايه مواد سبز و آلي مورد استفاده قرار مي گيرد.

وي در خصوص ميزان اسيديته خاک گفت: خيلي فرق ميکند منطقه اي که دفتر من هست pH ما 5/5 تا 6 است. منطقه اي که بيشتر داريم کشاورزي ميکنيم در آنجا pH  8 9 - 5/9 هم داريم.

راسخ در پاسخ به اين سوال که  فاصله درختهاي شما چقدر است، گفت: اکثر باغهايي که من ميکارم 6 متر، فاصله بين رديف و 5 متر بين درختها است. در هر هکتار 335 درخت ميکاريم. برخي در کاليفرنيا اين فاصله را 5،5 در 5 ميکارند.

وي در خصوص ارتفاع درخت هم گفت:  حداکثر اندازه اي که مي گذارم درخت رشد کند، 4 متر است.

اين فعال صنعت پسته در پاسخ به اين سوال که با توجه به وضعيت کرمان فکر مي کنيد بتوان از UCB1در ايران يا در کرمان محصول خوبي گرفت، گفت: فکر کنم بشود. دليلي که ما UCB1را بيشتر مصرف مي کنيم، براي زمينهاي نمکي ميکاريم.

راسخ در پاسخ به اين سوال که UCB1 که با کشت بافت توليد مي شود خواص ژنتيکاش حفظ مي شود يا تغيير ميکند، گفت:  تغيير ميکند؛ براي اينکه از سلول توليد نکردند. در کاليفرنيا از سلول توليد مي
کردند.