كشاورزي و صنعت استان فارس نيز به دليل كم‌آبي در سال‌هاي گذشته ضربه سنگيني خورده است و اين امر معضل بيكاري استان را تشديد كرده است اما نكته مشتركي در اين طرح‌ها هست و آن مخالفت اكثر نمايندگان مجلس با طرح انتقال آب از درياي خزر يا خليج‌فارس است.
استان‌هاي مختلف دست به دامن دريا /قيمت شيرين كردن هر مترمكعب آب دريا چقدر است؟
اقتصاد ایران آنلاین-مهدي دهقان: استفاده بيش از حد از آب‌هاي زيرزميني و حفر چاه‌هاي غيرمجاز عميق در استان‌هاي مختلف كشور سبب شده تا صنعت كشاورزي، گردشگري و توليد بي‌رونق‌تر از گذشته شود و از سوي ديگر مسئولان براي جبران اين ضعف و سوءمديريت‌شان به آب درياي خزر و خليج‌فارس دلخوش كرده‌اند.
طرح شيرين‌سازي و انتقال آب درياي خزر، خليج‌فارس و درياي عمان به فلات مركزي ايران در دولت‌هاي قبلي مطرح شد و اكنون كلنگ اين طرح نيز در استان‌هاي مختلف كشور بر زمين خورده است. حلقه مفقوده توسعه فلات مركزي ايران، كمبود آب است و به گفته كارشناسان اگر آب مورد نياز فلات مركزي تامين شود در آينده شاهد توسعه صنايع و معادن، اشتغالزايي و توسعه كشاورزي در اين منطقه خواهيم بود. بنا بر طرح اعلام شده، انتقال آب شيرين به مناطق مركزي ايران در سه بخش اجرا خواهد شد كه اولين پروژه از ساري آغاز و به شهرهاي سمنان، قم، كاشان و اصفهان متصل مي‌شود. سبزوار، بيرجند، خراسان جنوبي و يزد نيز در مسير اين طرح هستند. براساس اين طرح سالانه 500 ميليون متر مكعب آب از درياي خزر و 100 ميليون متر مكعب آب از خليج‌فارس به مناطق مركزي كشور منتقل خواهد شود. قيمت تمام شده آب در اين روش بين يك هزار تا 3 هزار تومان براي هر متر مكعب خواهد بود.
انتقال آب خليج‌فارس به كرمان، فارس و اروميه
البته با وضعيتي كه در آب كشور به وجود آمده است به نظر مي‌رسد، بايد كل ايران را به منظور انتقال آب از خليج‌فارس يا درياي خزر لوله‌كشي كرد. به عنوان مثال در كرمان به دليل برداشت بي‌رويه آب از چاه‌هاي زيرزميني و دشت ممنوعه اكنون شاهد حفر چاه تا عمق 420 متر هستيم كه همين امر سبب شده تا كشاورزي كرمان بي‌رونق و از سوي ديگر اين استان ديگر پايتخت پسته جهان نباشد. يا خشك شدن درياچه اروميه كه يكي از علت‌هاي آن، حفر 30 هزار حلقه چاه عميق در اطراف درياچه اروميه و احداث سدهاي مختلف بر سر راه رودهاي سرريز به اين درياچه است كه براي احياي آن نيز بحث انتقال آب از درياي خزر يا رود ارس مطرح است.
كل ايران بايد از آب دريا لوله‌كشي شود!
يزد به عنوان بزرگ‌ترین مجموعه خشتي جهان و اصفهان مشهور به نصف جهان نيز اكنون آب مورد نيازشان را از استان‌هاي همجوار تامين مي‌كنند و وضعيت كم‌آبي اصفهان را مي‌توان از خشكي زاينده‌رود متوجه شد. كشاورزي و صنعت استان فارس نيز به دليل كم‌آبي در سال‌هاي گذشته ضربه سنگيني خورده است و اين امر معضل بيكاري استان را تشديد كرده است اما نكته مشتركي در اين طرح‌ها هست و آن مخالفت اكثر نمايندگان مجلس با طرح انتقال آب از درياي خزر يا خليج‌فارس است.
اين امر نيز چندين علت دارد، نخست اينكه اجراي چنين طرحي چندين سال طول مي‌كشد و از سوي ديگر زمان اتمام آن به عمر نمايندگي نمايندگان مردم در مجلس نمي‌رسد و همچنين اجراي انتقال آب چند هزار ميليارد تومان هزينه دارد، بنابراين با اين وضعيت، نمايندگان مجلس ترجيح مي‌دهند آب مورد نياز استانشان را از استان‌هاي همجوار تامين كنند چرا كه اجراي آن كم هزينه است و در بازه زماني كمي اجرايي مي‌شود و البته از لحاظ تبليغات براي انتخابات آينده نيز موثر است. اما انتقال آب از خليج‌فارس يا خزر به استان‌هاي مختلف حسني نيز دارد و آن اين است كه آب دريا هميشگي است اما استان‌هاي پر آب مانند چهارمحال و بختياري يا كارون اينگونه نيستند.
فارس، نيازمند انتقال آب است
نماينده لارستان، خنج و گراش در مجلس با اشاره به اينكه استان فارس حتما به طرح انتقال آب نيازمند است، گفت: در حال حاضر سطح آب‌هاي زيرزميني استان به دليل تامين مواد غذايي و محصولات كشاورزي كشور تحليل رفته است.
«جمشيد جعفرپور» ادامه داد: اكنون شهروندان خيلي از روستاهاو شهرهاي فارس از بي‌آبي رنج مي‌برند و بارندگي بخش جنوبي استان نيز در سال‌هاي اخير از ميانگين پاييني برخوردار بوده، اين در حالي است كه صنايع مختلفي در استان در حال راه‌اندازي است كه به آب بسيار زيادي نياز دارد. وي با بيان اينكه مسئولان استان در فكر اين هستند كه آب مورد نياز استان را از كجا تامين كنند، اضافه كرد: يكي از طرح‌هايي كه در اواخر دولت دهم مطرح شد و مورد استقبال قرار گرفت، انتقال آب خليج‌فارس به استان بود كه طرح‌هاي مطالعاتي آن براي پيدا كردن مسير كم‌هزينه و مقرون به صرفه كارشناسي شد كه آيا اجراي اين طرح از لحاظ اقتصادي توجيه پذير است يا خير؟ در آن زمان هنوز بودجه و اعتباري نيز براي آن در نظر گرفته نشد.
نماينده لارستان، خنج و گراش در مجلس با اشاره به اينكه براي اجراي اين طرح دو مسير انتقال آب در نظر گرفته شد، تصريح كرد: نخستين مسير از طريق لارستان بود، زيرا لارستان با شمال هرمزگان هم مرز است و بخش زيادي از مطالعات اوليه اين طرح نيز قبلا انجام شده است. مسير ديگر لامرد است اما كارشناسان در حال مسيريابي و برآورد هزينه و انتخاب بهترين مسير با كم هزينه‌ترين و بهترين راه هستند و بايد قبل از انجام كار ميزان هزينه شيرين كردن آب به ازاي هر متر مكعب برآورد شود.
هدايت آب‌هاي سطحي به سمت استان فارس
جعفرپور با بيان اينكه راه دوم نيز هدايت آب‌هاي سطحي و جاري استان‌هاي همجوار است، گفت: اكنون شاهديم كه آب‌هاي جاري استان‌هاي ديگر به درياها ريخته مي‌شود كه اگر اين آب را به سمت فلات مركزي و استان‌هايي مانند فارس هدايت كنيم، ديگر نيازي به انتقال آب از دريا و شيرين كردن دوباره آب نيست. وي افزود: به‌طور كلي براي اجرايي كردن طرح انتقال آب به استان فارس، بايد كار كارشناسي اوليه با برآورد هزينه صورت گيرد در صورتي كه تاكنون اين كار صورت نگرفته است.
فارس جور استان‌هاي ديگر را كشيده است
نماينده لارستان، خنج و گراش در مجلس با اشاره به اينكه اعتباري در بودجه سال 92 براي طرح انتقال آب به استان فارس در نظر گرفته شده بود، اما هيچ تخصيص اعتباري را در سال گذشته شاهد نبوديم، اضافه كرد: استان جور همه كشور را كشيده است زيرا فارس رتبه اول توليد گندم كشور را داراست و از بخش قابل توجهي از محصولات باغي و كشاورزي كشور توسط استان فارس تامين مي‌شود و اين موارد سبب شده تا سطح آب‌هاي زيرزميني كاهش پيدا كند كه براي جبران اين كمبودها حتما بايد اعتباراتي از منابع ملي در نظر گرفته شود و براي توسعه و آباداني استان تخصيص داده شود.
هر ثانيه تاخير در اجراي پروژه به ضرر مردم است
وي تاكيد كرد: قبل از آغاز هر طرح و پروژه‌اي بايد مطالعات اوليه آن به خوبي انجام شود و هر ثانيه تاخير در اجراي طرح انتقال آب به فارس به شهروندان ضرر و زيان وارد مي‌شود. نماينده لارستان، خنج و گراش در مجلس با اشاره به اينكه بنده نماينده مردم لارستان، خور و گراش هستم، گفت: در حال حاضر روستاييان اين استان به دليل خشكسالي و دماي بالاي 40 درجه سانتيگراد در تابستان با شرايط سختي اقدام به تامين آب مورد نياز خود مي‌كنند به‌گونه‌اي كه آب مورد نياز خود را ذخيره و طي 6 روز از آن استفاده مي‌كنند.
شيرين كردن هر متر مكعب آب ، 3 هزار تومان
نماينده مردم شيراز در مجلس شوراي اسلامي با بيان اينكه شيرين كردن آب خليج‌فارس در هر متر مكعب حدود سه هزار تومان هزينه دارد، گفت: انتقال آب از خليج‌فارس به استان فارس به صرفه نيست اما انتقال آب از استان‌هاي همجوار به صرفه است. «سيداحمدرضا دستغيب» با اشاره به اينكه هزينه شيرين كردن آب خليج‌فارس براي شيراز گران تمام مي‌شود، تصريح كرد: مجوز 185 ميليون متر مكعب آب از خليج‌فارس را داريم اما انتقال آب از كهگيلويه و بويراحمد ارزان‌تر و راحت‌تر است. وي با انتقاد از بزرگنمايي طرح انتقال آب از خليج‌فارس به شيراز، افزود: برخي‌ها به قدري موضوع طرح انتقال آب خليج‌فارس به استان فارس را بزرگنمايي كردند كه گويي استان‌هايي مانند يزد، خراسان و اصفهان آب مورد نياز خود را از خليج‌فارس تامين مي‌كنند و به آب دريا وصل هستند.
با جمع‌بندي صحبت‌هاي كارشناسان و نمايندگان به نظر مي‌رسد،انتقال آب از دريا به‌رغم هزينه‌هايي كه برآورد مي‌شود از جهت مسائل امنيت اجتماعي، دائمي بودن و... بهتر باشد،اما در هر صورت كارشناسي‌هاي دقيق قبل از اجراي اين طرح يا هر پروژه ديگري، اصلي اجتناب‌ناپذير است.92/9/26