گزاش جلسه کارگروه تحقیقات انجمن پسته ایرانIMG 3560

تغذیه مناسب؛ تغذیه به موقع، با کود باکیفیت، به اندازه کافی و قراردادن آن در مکان درست، در افزایش بهره‌وری در باغ‌های پسته نقش مهمی دارد، اما برخی اوقات بین فعالین صنعت، اعم از باغدار و کارشناس، در این مورد اختلاف وجود دارد. از اختلافات که بگذریم، بکارگیری نقطه نظرات یکسان یا همان توصیه های مورد اجماع، از سوی باغدار و کارشناس می‌تواند به افزایش محصول بیشتری منجر شود. استخراج مواردی که همه روی آنها توافق دارند، زمانی اتفاق می‌افتد که صاحب‌نظران در فضایی دوستانه به بحث و تبادل نظر بپردازند و در واقع علم و تجربه با هم تلفیق شوند. بدین منظور، انجمن پسته ایران در تاریخ 25 مهرماه سال جاری با دعوت تعدادی از صاحب‌نظران صنعت تلاش کرد تا از طریق هم‌اندیشی برخی از این موارد را جمع‌بندی نماید.
نتایج به دست آمده از این جلسه نشان می‌دهد، محلول‌پاشی میوه نشینی (فروت ست) در زمان تورم جوانه، نسبت به زمان پس از برداشت نتیجه بهتری را به همراه داشته است، اما برای حصول بهترین نتیجه باید وضعیت تغذیه‌ای درختان به‌طورکلی در شرایط مناسبی باشد. البته این مساله، محلول‌پاشی پس از برداشت را رد نمی‌کند. به عبارت دیگر، مرحله پس از برداشت یکی از کلیدی‌ترین مراحل رشد گیاه است و محلول‌پاشی در این زمان کارکرد خود را دارد. بنابراین، اگر وضعیت تغذیه‌ای درختان از نظر عناصر روی، بُر و ازت خوب نباشد، محلول‌پاشی این عناصر پس از برداشت نیز توصیه می‌شود.
البته هنوز در مورد زمان محلول‌پاشی عدم اطمینان‌ها و اختلافات زیاد است که برای اعلام نظر قطعی نیاز به تحقیقات بیشتر است. اما اجماع کارشناسان و باغداران در این مقطع زمانی، محلول‌پاشی بلافاصله پس از برداشت و تکرار آن در زمان تورم جوانه‌ها است.
مستندات جلسه به شرح زیر می باشد.

محلول‌پاشی میوه نشینی (فروت ست)


دکتر حسین حکم آبادی در طرح این موضوع گفت: از 50 سال پیش به واسطه تحقیقات انجام گرفته، نقش مثبت محلول پاشی میوه نشینی نه تنها در پسته بلکه در تمام محصولات کشاورزی به اثبات رسیده است. کارهای انجام شده طی سال‌های اخیر در زمینه این محلول‌پاشی روی درختان پسته نیز موید اثر مثبت آن بوده و نشان داده که انجام آن می‌تواند موجب افزایش 25 تا 30 درصدی محصول شود. وی در ادامه گفت: تحقیقات داخلی نیز نشان داده محلول‌پاشی در بهار هنگام تورم جوانه‌ها تقریباً 20 درصد نسبت به زمان پس از برداشت موثرتر بوده است، اما برخی باغداران اعتقاد دارند که چون زمان تورم جوانه بسیار محدود است و عوامل محدود کننده زیادی وجود دارد، این محلول‌پاشی را می توان در پاییز انجام داد. در مورد زمان محلولپاشی میوه نشینی، یعنی اینکه پس از برداشت انجام شود یا زمان تورم جوانه، اختلاف نظر وجود دارد؛ ناگفته نماند برخی در خصوص اینکه محلول‌پاشی بلافاصله پس از برداشت و در شرایطی که برگ درختان نریخته یا اینکه پس از کاهش میزان برگ درختان انجام شود، تردید دارند.
دکتر سیدجواد حسینی‌فرد، ضمن تأیید اثر مثبت محلول‌پاشی میوه نشینی گفت: نتایج یک طرح تحقیقاتی که در 4 منطقه مختلف و در شرایط شوری و ارقام متفاوت انجام شده، نشان می‌دهد محلول‌پاشی در زمان تورم جوانه اثرگذاری بهتری دارد. البته این نکته را هم باید در نظر داشته باشیم که بازه زمانی برای محلول‌پاشی در تورم جوانه بسیار محدود است، یا در این زمان باد و باران وجود دارد و با تعطیلات عید نوروز مقارن می‌شود، بنابراین توصیه ما به باغداران این است که اگر در زمان تورم جوانه فرصت محلول‌پاشی ندارید، در زمان پس از برداشت این کار را انجام دهید. باید در نظر داشت زمانی اثر محلول‌پاشی میوه نشینی به‌طور کامل دیده می‌شود که پکیج تغذیه‌ای باغ به‌طور کامل رعایت شود و کمبود سایر عناصر غذایی، عاملی محدود کننده نباشد. وی با اشاره به اینکه تحقیقاتی در زمینه جذب عناصر از طریق برگ یا جوانه حین محلولپاشی میوه‌نشینی انجام نشده، گفت: نمی‌توان در این زمینه اظهار نظر کرد.
در ادامه محمدرضا نظری اظهار داشت: برخی باغداران می‌گویند که در خاک‌های مناطق پسته کاری عنصر بُر زیاد است و یا ممکن است عنصر روی زیاد باشد، بنابراین نیاز به محلول‌پاشی نیست.
دکتر سلمان محمودی میمند در خصوص فرآیند جذب از طریق برگ گفت: جذب برگ از طریق کانال‌های کوتینی انجام می‌شود و این کانال‌ها همیشه در شب و روز باز هستند. هر چند با خشبی شدن برگ و افزایش لایه واکسی، جذب کاهش پیدا می‌کند. بدین جهت به نظر من محلول‌پاشی هرچه زودتر انجام شود، خصوصاً بلافاصله بعد از برداشت نتیجه بهتری خواهد داد.
این پژوهشگر پسته افزود: یکی از کلیدی‌ترین مراحل تولید میوه پسته، یعنی تشکیل تخمک، در شهریور و مهر صورت می‌گیرد، بنابراین محلول‌پاشی پس از برداشت حذف نشود. به همین دلیل توصیه می‌کنیم حتی تغذیه خاکی اسید بوریک برای تأمین نیاز غذایی این دوره از ماه‌های قبل انجام شود.
مهندس اردکانیان از باغدارن منطقه خراسان گفت: آن‌طور که در منابع علمی آمده، میزان جذب از طریق ریشه بعد از برداشت به شدت افت پیدا می‌کند و به همین میزان فتوسنتز و جذب برگی هم بعد از برداشت افت پیدا می‌کند. همچنین با کوتاه شدن طول روز و تغییرات هورمونی، درخت برای خواب آماده می‌شود، لذا مجموع این تغییرات بدین معنی است که گیاه میزان جذب عناصر را کم می‌کند. بنابراین اگر می‌خواهیم جذب از طریق برگ صورت گیرد، محلول‌پاشی بلافاصله پس از برداشت بهتر است و اگر در این زمان موفق نشدیم بهتر است که پس از ریزش برگ، جوانه‌ها را محلول‌پاشی کنیم.