جهت دانلود مقاله کلیک نمائید.
ماهنامه پسته- بعد از فصل برداشت، یکی از دغدغه‌های باغداران مراقبت‌های باغی و تغذیه ی درختان است. در سال‌های اخیر با رواج محلول پاشی در باغات پسته، این پرسش مهم مطرح شده است که آیا تغذیه از راه خاک در این فصل موثرتر است یا محلولپاشی. فعالان صنعت پسته برای این پرسش، پاسخ‌های مختلفی دارند که می‌خوانید.
محلولپاشی کلسیم نتیجه‌ی خوبی داشته
محمد پورخردمند مدیر باغات پسته که بیش از 40 سال سابقه‌ی کار کشاورزی دارد در گفت وگو با ماهنامه پسته می‌گوید: ما در 2 یا 3 سال گذشته انواع محلولپاشی‌ها از قبیل: روی، بور و ازت را انجام دادیم؛ در اثر تجربه‌ای که گرفتیم،تصمیم بر آن شد که از امسال دیگر این کار را تکرار نکنیم. او می‌افزاید: ما یک قسمت از باغ را محلولپاشی می‌کردیم و قسمتی دیگر را بدون محلول پاشی باقی می‌گذاشتیم،در نهایت به این نتیجه رسیدیم که قسمت‌های مختلف باغ از نظر عملکرد با هم فرقی ندارند.البته محلولپاشی کلسیم نتیجه‌ی خوبی داشته است.
پورخردمند یادآور می‌شود: برای محلولپاشی،حتی یک بار در سال هزینه‌های کارگری و تراکتوری بسیارزیادی باید پرداخت شود و چون نتیجه‌ی خوبی نگرفتیم تصمیم بر آن شد که دیگر محلولپاشی نکنیم.
محلول روی می‌پاشیم
حسینی یک باغدار منطقه شاهرخ آباد رفسنجان نیز به ماهنامه پسته در پاسخ به این سوال که آیا شما در فاصله‌ای که محصول را برداشت می‌کنید تا زمانی که برگ‌ها می‌ریزند هیج کودی می‌دهید و یا محلول پاشی می‌کنید، می‌گوید: ما فقط محلول روی را یک لیتر در هزار می‌پاشیم. الان 4، 5 سال است که داریم استفاده می‌کنیم و خوب جواب داده است.
او در خصوص تاثیر این محلول اظهار می‌دارد: می‌گویند پتک را نگه می‌دارد و برای سال آینده خیلی خوب است.حسینی در پاسخ به این سوال که آیا هیچ وقت شده که امتحان کنید و ببینید که قسمتی که محلول پاشیده‌اید با قسمت‌های دیگر فرقی دارد، خاطرنشان می‌کند: خیر. ولی نسبت به زمین‌های کنارمان که استفاده نمی کنند درخت‌های ما خیلی بهتر هستند.
به صورت عینی برایم واضح شد
یک باغدار منطقه اکبرآباد کرمان نیز در پاسخ به این سوال که در مدت زمان بین برداشت محصول تا زمان خزان درخت آیا کودی به درختان می‌دهید، می گوید: بله. روی و بور را محلول پاشی می‌کنیم و 200 کیلوگرم در هکتار هم اوره بصورت گندم پاش موقع آبیاری می‌دهیم.
محمدرضا یاسایی در پاسخ به این سوال که این کار چه تاثیری دارد، می‌افزاید: خیلی تاثیر دارد و بصورت عینی برای من واضح شده است که تاثیر خوبی روی درختان دارد.
محلول روی، بور، ازت و کلسیم بپاشید
مهندس حسین رضایی به ماهنامه پسته در خصوص بحث تغذیه در فاصله‌ی زمانی بعد از برداشت و قبل از دوره‌ی خزان درختان می‌گوید: در این دوره توصیه می‌شود که محلول پاشی‌های روی، بور، ازت و کلسیم انجام شود.
او در پاسخ به این سوال که جذب عناصر توسط درخت در این دوره‌ی زمانی چگونه است؟می‌افزاید: سیستم‌های جذبی گیاه، برگ، جوانه و پوست است ولی مقدارهای جذب متفاوت است. مثلاً جذبی که در اردیبهشت وجود دارد الان مطمئن باشید که خیلی کمتر است ولی بازهم جذب وجود دارد.
رضایی خاطر نشان می‌کند: پس از برداشت محصول، درخت به سراغ جوانه‌های گلی که برای سال بعد تشکیل شده‌اند، می‌آید و چه در درخت نر و چه ماده شروع می‌کند به تقسیم سلولی. اگر در این زمان به اندازه‌ی کافی ازت در اختیار درخت قرار دهیم برای گر [جوانه زایشی] سال آینده بسیار مفید است. در صورتی که نیاز درخت به عناصر روی، بور و ازت برآورده شود طول دوره‌ی گرده افشانی موثر در سال بعد افزایش پیدا می کند.
او در پاسخ به این سوال که چرا بعضی از این عناصر مثلاً بور در زمان تورم جوانه،توسط اساتید دانشگاه دیویس آمریکا توصیه شده‌اند، اظهار می‌دارد: دوره‌ی تورم جوانه در رفسنجان کمی کوتاه است مثلاً در یک دوره‌ی کوتاه چند روزه پس از تورم جوانه بلافاصله می‌بینیم که با گرم شدن هوا به اصطلاح جوانه‌ها سریع قد می‌کشند و از مرحله‌ی محلول پاشی می‌گذرند. حتی در بهار بعضی مواقع بادها و بارندگی‌ها کار راتعطیل می کنند و امکان محلول پاشی پیش نمی‌آید.
رضایی خاطرنشان می‌کند: به تجربه ثابت شده است که ازت دادن در شهریورماه باعث می‌شود که درخت در بهار سال آینده بهتر سبز شود. اگر بخواهیم بگوییم از بین روی، بور و ازت کدام یک بهتر است. می گویم ازت 50 درصد، روی و بور باهم 50 درصد از درجه اهمیت برخوردارند. این عناصر در جوانه‌ها ذخیره می‌شوند و در سال آینده برای گیاه قابل استفاده‌اند.
این کارشناس کشاورزی در پاسخ به این سوال که آیا کار تحقیقاتی در ایران برای محلول پاشی روی، بور و ازت انجام شده است، و میزان ذخیره‌سازی این عناصر در جوانه‌ها حساب شده است، می‌گوید: محلول پاشی با ترکیبی از روی و بور در قالب پایان نامه‌های دانشجویی انجام شده ولی هر کدام به صورت جداگانه خیر. کار تحقیقاتی در ایران روی بور انجام نشده است و بیشتر به صورت تجربی و مشاهده عینی متوجه شده‌ایم که بهتر است و هیچ وقت میزان عنصر ذخیره شده را حساب نشده است.
او در پاسخ به این سوال که محلول پاشی‌ها بر میزان پوکی، درصد خندانی و مقدار محصول‌دهی درخت چه تاثیری دارد، می‌افزاید: روی ارقام مختلف، تاثیر متفاوتی دارد. مسلماً تاثیری که روی اکبری و احمد اقایی می‌گذارد خیلی بیشتر از فندوقی و کله قوچی است.
رضایی خاطرنشان می‌کند:در شرایط سخت مثلاً بی‌آبی و خشکی تاثیر محلول پاشی‌ها بسیار کم است و بهتر است محلول پاشی‌ها پس از آبیاری انجام شوند.
او در پاسخ به این سوال که معمولاً چه مقدار از این عناصر را برای محلول پاشی توصیه می‌کنید، اظهار مي‌دارد: روی محلول پاشی کلات‌ها هیچ کارتحقیقاتی انجام نشده است. محلول پاشی سولفات روی 5 در هزار، اسید بوریک 5/1 در هزار و ازت 3-5در هزار توصیه می‌شود.
محصول 28 درصد افزایش می‌یابد
یک عضو هیات علمی مرکز تحقیقات پسته کشور به ماهنامه پسته در خصوص محلولپاشی در فاصله زمانی بین برداشت تا خزان درختان، می‌گوید: محلول پاشی روی بور، کلسیم و اوره توصیه می‌شود؛ البته به صورت کلات، در آن فاصله این‌ها در پاییز جواب نمی‌دهد.
دکتر حسین حکم‌آبادی می‌افزاید: کلات‌ها بسته به غلظتی که دارند معمولاً کلات «بور»، یک در هزار است. کلات «روی» یک و نیم در هزار است. کلات کلسیم دو در هزار است. اوره سه در هزار، استفاده می‌شود.
او در پاسخ به این سوال که مگر در این زمان جذب صورت می‌گیرد، می‌افزاید: بله؛ از طریق جوانه‌ها.در واقع در پتک‌ها ذخیره می‌شود.
حکم‌آبادی خاطر نشان می‌کند: «روی» و «بور»که روی جوانه‌ها جمع می‌شود، برای بهار که گل‌هایش باز می‌شود، دوره گرده افشانی را طولانی می‌کند. مثلاً «روی» دوره پذیرش کُلاله را بیشتر می‌کند. در حالت معمولی این کُلاله چهار روز پذیرایی دارد. اگر «روی» بپاشید پذیرایی کُلاله هفت روز می‌شود و بور رشد لوله گرده را زیاد می‌کند تا لوله گرده سریع به تخمک برسد.
او در پاسخ به این سوال که چرا آمریکایی‌ها بهترین زمان را زمان تورم جوانه اعلام کرده‌اند، می‌گوید: بهترین زمان همان زمان تورم است. زمان پاییز نسبت به زمان تورم بیست درصد اثرش کمتر است. می توان هم پاییز، هم بهار پاشید.
این عضو هیات علمی مرکز تحقیقات پسته کشور در پاسخ به این سوال که آیا پایه و پیوند تاثیری دارد؟ اظهار می‌دارد: این گرده‌افشانی دانه بندی را خوب می‌کند و اگر شرایط مهیا باشد و گرده افشانی مختل نشود ممکن است تاثیر نگذارد.
او در پاسخ به این سوال که بعضی می‌گویند که این دوره در بهار خیلی کوتاه است، می‌گوید: به خاطر همین باغ‌هایی که خیلی بزرگ است می‌گوییم پاییز بزنند. باغ‌هایی که کوچک است یک هکتار، پنج هکتار، ده هکتار است زمان تورم فرصت دارد. آن موقع بزنند بهتر است. ولی باغ بزرگ را چگونه می توانند در بهار بزنند؟ در باغ آقای نظری همین کار را کردیم. چون در گرده افشانی خیلی مشکل داشت. دقیقاً 28 درصد تناژ را در 100 هکتاری که پاشیده بودیم، بالا برد.